شادی و نشاط

یکی از نیازهای اساسی انسان، شاد زیستن است، زیرا انسان متعادل، خود و جامعه خود را در پرتو آن می سازد؛ از این رو همه به دنبال شادی اند. قطعاً اسلام که دینی فطری و تأمین کننده صلاح دنیا و آخرت انسان است، مخالف شادی نیست، بلکه حامی و پشتیبان آن نیز می باشد. از نگاه دین، شادی پسندیده آن است که جهت گیری الهی داشته باشد و یا مقدمه ای برای انجام وظایف شرعی باشد، چون طبق نظام ارزشی اسلام، مطلوب واقعی، تقرب به خداست و همه حرکات و سکنات و افعال انسان باید در راستای آن انجام گیرد تا تکامل حاصل گردد.

مطالعات و پژوهشهای روانشناسان در سالهای اخیر، نشان می دهد که اگر مردم، عوامل شادی بخش نسبتاً پایدار (مانند همسر یا دوستانی مهربان و حمایت کننده، شغلی سالم و سازنده، برنامه تفریحی لذت بخش و منظم) را با شادیهای کوچک و گذرا (نظیر گرفتن نمره خوب یا تشویق کاری، رفتن به گردش یا مسافرتی کوتاه مدت) بیامیزند، به بالاترین درجه شادی نایل می شوند.

مدتهاست که ثابت شده خوشبختی به پول و امکانات زیاد، موقعیت اجتماعی بالا، زن یا مرد بودن، برخورداری از چهره ای زیبا و… بستگی ندارد؛ چرا که اگر نگوییم بسیاری از دارندگان عوامل یاد شده، دارای گرفتاریها و رنجهای بیشتری از مردم عادی هستند، می توان گفت که از نظر شادی پایدار درونی، امتیازی بر دیگران ندارند. پس شادکامی به چه خصوصیات و عواملی مربوط است؟

پژوهشهای تجربی، بر: صفات معینی از شخصیت، شغل متناسب با مهارتها، پیوندهای صمیمانه دوستی، و ایمان مذهبی تأکید می کنند.

در میان صفات و خصلتهای شخصیت، اعتماد به نفس بالا، خوش بینی، برون گرایی و احساس و باورِ کنترل داشتن بر خود، اهمیت بیشتری دارند.

 نسبت شادی با دین.

شادی و نشاط، چه نسبتی با دین دارد؟ آیا دین شادابی را تقویت می کند یا سبب رکود و خمود آن است؟

با توجه به منابع دینی، یعنی قرآن و سیره پیشوایان معصوم، دین اسلام موافق نشاط و شادی بوده، علاوه برآن که آدمی را از تنبلی رهانده، سرزنده و سر حال می سازد؛ البته این شادی، افراطی و تفریطی نبوده، بلکه درچارچوب نگاه تعدیلی قابل رهیابی است.

توجه به منابع دینی، یعنی قرآن و سیرة پیشوایان معصوم، دین اسلام موافق شادی و نشاط بوده، البته این شادی افراطی و تفریطی نیست بلکه در چارچوب نگاه تعدیلی قابل رهیابی است.

با کند و کاو در نظریات دانشمندان و متون معتبر میتوان موارد ذیل را در زمرة عواملی بر شمرد که حالت شادی و نشاط را در انسان پدید میآورند: 1.ایمان 2. رضایت و تحمل 3. پرهیز از گناه 4. مبارزه با نگرانی 5. تبسم و خنده 6. مزاح و شوخی 7. بوی خوش 8. خودآرایی 9. پوشیدن لباسهای روشن 10. حضور در مجالس شادی 11. ورزش 12. امید به زندگی 13. کار و تلاش 14. سیر و سفر 15. تفریح 16. تلاوت قرآن 17. تفکر در آفریدههای خداوند 18. صدقه دادن 19. نگاه کردن به سبزه ها و. ..

اگر بخواهی برای تمام شادمانی هایی که داری تشکر کنی، دیگر وقتی برای گله گزاری نخواهی داشت.*

باید تا آخرین حد ممکن خوشبخت باشیم و شادمانی کنیم.*

بیایید شاد باشیم و به خاطر بسپاریم که بدبختی های تحمل ناپذیر، آنهاست که هرگز پیش نمی آید.*

*تبسم حرفی ندارد، ولی سود بسیار می دهد؛ لحظه ای بیش پایدار نیست، ولی یاد آن در سراسر عمر باقی می ماند.

در قلب خود بنویسید هر روز بهترین روز سال است*

معرفی کتاب

«تبسم گل» درباره شادی و نشاط در سیره معصومین(ع) تدوین شده است و به بررسی نکاتی درباره شادی و نشاط نظیر اصالت غم یا شادی، پیشینه شادی در قرآن کریم و روایات معصومین(ع) و آداب شادی کردن می پردازد.

نگارنده در بخشی جداگانه که بیشترین حجم اثر را در برمی گیرد، به بیان لطائف شیرین سخنان پیامبر(ص) و حضرت علی(علیه السلام) روی آورده است.

کتاب «تبسم گل» با شمارگان هزار نسخه، در 48 صفحه و به بهای 30 هزار ریال از سوی انتشارات یاس نبی منتشر شده است.

www.ibna.ir

خانواده در اسلام

تدوین گر: گیتی کلائی

 چکیده :

اسلام خانواده را نظامی جامع و در مسیر کمال می بیند و آن را در یک مجموعه ی متعالی برای تأمین اهداف مقدس می انگارد. برای به فضیلت رساندن آن برنامه ریزی می کند و جایگاه حقوقی و وظایف افراد را با این ویژگی تبیین می نماید . البته در تعامل طرفینی افراد ، نمی توان تعارضات و اختلافات را نادیده گرفت . تعیین مرزهای حقوقی در روابط افراد و در جهت حفظ موقعیتها و نقشها موضوعی است که نمی تواند مورد تردید باشد و شارع مقدس نیز به دقت و ظرافت و با اهتمام فوق العاده به آن پرداخته است . زن و مرد مسلمان در سایه ازدواج پیمان وحدت بسته اند تا محیطی سرشار از تفاهم و رشد ایجاد کنند.آنها بنیان گذار یک خانواده و یک نسل انسانی هستند . لازمه ی دست یابی به اهداف مقدس خانواده ، آن است که در یک نظام صحیح موقعیت هر فرد طراحی و تعیین شود و هر یک بپذیرند که نسبت به یکدیگر حقوقی دارند و در قبال آن وظایفی را متعهد می شوند.

خانه با هر محیط دیگری تفاوت دارد و هیچ عاملی نباید امنیت و آرامش آن را آشفته سازد . زن و مرد قبل از هر وظیفه ی دیگری،مسئول ایجاد و حفظ این امنیت و آرامش هستند . برای ایفای این وظیفه ی مهم از سوی آنها اخلاق مهمترین نقش را دارد . در اینجا سخن از عواطف انسانی،عشق ، صمیمیت و وفاداری ا ست و حقوق برای حکومت کردن بر آنها ناتوان است . .هر چند حقوق برای زن و شوهر تکالیف ویژه ای معین کرده است ولی مصادیق این تکالیف نیز نوعی الزام اخلاقی به دنبال دارد.

واژه های کلیدی : خانواده ، ازدواج ، اخلاق ، حقوق ،آرامش

مقدمه  :

خانواده عام ترین نهاد اجتماعی است که سبب دوام و بقای نوع آدمی است . خانواده بهترین مکان برای ارضای عواطف و احساسات افراد است . اصولا تشکیل خانواده در طبع و سرشت آدمی به ودیعه نهاده شده و ازدواج از مراحل تکامل انسان است . از این رو در مکاتب الهی ، همواره بر قوام بخشیدن به این نهاد تاکید شده و یکی از اهداف اساسی آنها سالم سازی هرچه بیشتر خانواده است .

 1- تاریخچه خانواده:

از آن زمان که انسان در این جهان جای گرفت،همواره در قالب خانواده زندگی کرده است.بر اساس آموزه های دینی اولین انسانها از بهشت موعود به کره خاکی هبوط کردند. حضرت آدم(ع)و حضرت حوا(ع)اولین کسانی بودند که یک خانواده را با فرزندان خود تشکیل دادند.به تدریج این خانواده گسترده شد و تا کنون هر جا انسانی زندگی می کند به صورت جمعی است نه فردی.تاکنون زندگی کردن انسان به صورت انفرادی درهیچ سند و عصری گزارش نشده و تردیدی وجود ندارد که انسان از بدو پیدایش مدنی الطبع بوده است. مطابق اعلام ادیان الهی ، دو انسان اولیه یعنی آدم و حوا ، خانواده داشته اند.

در داستان زندگی آنان می خوانیم که این زوج با هم به زمین هبوط کردند و فرزندانی به نام هابیل و قابیل به وجود آوردند. داستان هابیل و قابیل را خداوند در آیاتی از قرآن بیان کرده است . ("سوره مائده “: 5، آیه 27 تا 30)

 بنابراین جفت زیستن ، خانواده داشتن و تولید مثل ، دفاع از اعضای خانواده و حقوق متقابل داشتن ، ریشه در غریزه ی انسانها دارد. همه ی ادیان الهی بدون استتثناء دارای احکام دقیقی برای تنظیم روابط در خانواده هستند. این احکام در شکل اصلی آنها و به دور از تحریف به دلیل آنکه بر اساس فطرت وضع گردیده اند، ضامن سلامت و صلح در خانواده می باشند. در تمامی شرایع آسمانی ، محبت ورزیدن ،مدارای همسران با یکدیگر ، رعایت حقوق یکدیگر ، رسیدگی به کودکان ، احترام به بزرگان و … عبادت محسوب می شود و امری مقدس است . انگیزه های دینی تاکنون قوی ترین انگیزه در تحکیم روابط خانواده بوده است . بنابراین خانواده در میان اقوام مؤمن ، استوارتر بوده و میزان طلاق در آن بسیار کمتر از اقوام غیر مقید به دین است.

انبیاء از طریق ابلاغ وحی خداوندی و قانون گذاران با تصویب قوانین کوشیده اند نظامی عادلانه رادر جامعه برقرار سازند و از تضییع حقوق افراد جلوگیری کنند. ازدیدگاه اسلام خانواده ها واحدهای سازنده ی هستی و زیرساختارهای اساسی جامعه هستند که وظیفه ی استمرار بقای نسل خلیفه ا… را به عهده دارند .

2- معنا شناسی خانواده :

از آنجا که نهاد خانواده ، در طول تاریخ در فرهنگ های مختلف و در شکل های گوناگون تحقق یافته ، نمی توان تعریف جامعی از خانواده ارائه داد. تاکنون تعاریف زیادی برای خانواده ارائه شده که عموماً بر اساس دو نکته بیان گردیده ، یکی ساختارهای موجود که تاریخ از آن یاد کرده است و دیگری انتظاراتی که  از کارکرد خانواده بوده و هست.

در تعریف خانواده آمده است : «خانواده متشکل از افرادی است که از طریق پیوند زناشوئی ، هم خونی با پذیرش فرزند با یکدیگر به عنوان زن ، مادر ، پدر ، شوهر ، برادر، خواهر و فرزند در ارتباط متقابل هستند. فرهنگ مشترک پدید می آورند و در واحد خاص زندگی می کنند.»[1]

و یامی توان گفت :«خانواده همچون گروهی از افراد است که روابط آنان با یکدیگر بر اساس هم خونی شکل می گیرد و نسبت به یکدیگر خویشاوند محسوب می شوند.»[2]

همچنین در تعریف دیگری از خانواده آمده است که : «خانواده گروهی از افراد است که از طریق خون ، ازدواج یا فرزند خواندگی به هم پیوند خورده اند و کارکرد اجتماعی اصلی آن تولید مثل است .»[3]

اولین مفهوم مشترکی که از مجموعه تعاریف ذکر شده و ده ها تعریف ارائه شده ی دیگر استنباط می شود، این است که خانواده پیوند عمیق و پایدار جسمی و روحی چند نفر برای زیستن در فضای واحد است. یعنی بدون تحقق این پیوند، خانواده معنایی ندارد.  قِوام این بنا به میزان پیوند اعضای آن بستگی دارد. بنابراین جهت تعالی کارآیی خانواده لازم است برتحکیم پیوند و روابط اعضای آن تأکید شود.

3-مفهوم نکاح :

«مصدر نَکَحَ – یَنکِحُ بر وزن ضَرَبَ یَضِربُ می باشد.»[4]

«نکاح در لغت به معنی وطی است ودر شرع هم به همین معنا است در شرع به معنای عقد هم آمده است.» [5]

« مشهور آن است که نکاح در لغت حقیقت در وطی است و در شرع حقیقت در عقد است. پس می توان گفت نکاح عقدی است که متضمن اباحه وطی می باشد و یا عقدی است که مورد آن تملیک منفعت بضع است.»[6]

زوجیت به معنی اقتران و ازدواج دو قرین مذکر و مؤنث از انسان یا حیوان است و به معنای عامتر در زبان عربی به هر دو قرینی که با همدیگر قرینه شوند زوج می گویند. خداوند در قرآن در باره زوجیت می فرماید :

وَ ِمن کُلِ شَیء خَلَقنَا زَوجَینِ لَعَلَکُم تَذَکَروُن ("سوره ذاریات “: 51 ، آیه 49) ما از هرچیزی دو زوج خلق کردیم باشد که متذکر شوید .

کلمه ی زوج و مشتقات آن 21 بار در قرآن بکار رفته و کلمه نکاح و مشتقات آن 16 بار استعمال شده است . از ظاهر بیشتر آیات قرآن چنین استنباط می شود که نکاح به معنی عقد است:

چنانکهَ می فرماید : وَانکِحُوا الَایَامَی مِنکُم ("سوره نور” : 24، آیه 32) باید مردان بی زن و زنان بی شوهر خود را بنکاح یکدیگر در آورید.

همچنینآمده است : یِا اَیُهَا اَلذِینَ اَمَنُوا اِذَا نَکَحتُم المُؤمِنَات ("سوره احزاب":33، آیه 49) ای مردمان با ایمان ، هرگاه زنان مؤمنه را به عقد خود در آورید.

اما در بعضی از آیات مقصود از نکاح وطی است نه عقد : حَتی تَنکِحَ زَوجَاً غَیرُه ("سوره بقره":2، آیه 230)

قانون مدنی تعریفی از نکاح نکرده است . ماده 1062 قانون مدنی می گوید : نکاح واقع می شود به ایجاب و قبول یا الفاظی که صریحاً دلالت بر عقد ازدواج نماید.

بنابراین می توان گفت نکاح عقدی است که به موجب آن مرد و زن به منظور تشکیل خانواده قانوناً با هم متحد می شوند و در همین اصطلاح ازدواج و زناشوئی استعمال شده است.عقدی که بوسیله آن وضعیت حقوقی مخصوصی بین زوجین (رابطه ی زوجیت ) بوجود می آید. نکاح در حقوق مدنی ایران کاملاً از حقوق امامیه اقتباس شده است.[7]

همچنین گفته شده : «نکاح یا ازدواج قراردادی است که به موجب آن زن و مرد به منظور تشکیل خانواده و شرکت در زندگی با یکدیگر متحد می شوند.»[8]

  4-اصول و قواعد حاکم بر قانونگذاری در تثبیت خانواده :

1-4-اصول ایجابی :

1-1-4-اصل عدالت:

خداوند در مسیر ربوبیت و هدایت خود خلافت را در زمین به انسان عطا نمود و این شایستگی و لیاقت به او داده شد: اِذ قَالَ رَبُکَ لِلمَلاَئِکَهِ اِنِی جَاعِلٌ فِی الَارضِ خَلِیفَه("سوره بقره":2،آیه30). آنگاه که پروردگار به ملائکه فرمود من در زمین خلیفه قرار دادم. هر چند او با اعمال خود از این رسالت الهی فاصله گیرد: هُوَاَلذِی جَعَلَکُم خَلَائِفَ فِی الَارضِ فَمَن کَفَرَ فَعَلَیِهِ کُفرُه ("سوره فاطر":35،آیه 39) اوست خدائیکه شما را در زمین جانشین قرار داده است هر کس کفر ورزد زیان کار بر خود اوست. انزال کتب و ارسال رسل برای احیای همین مقام است.

چنانکه می فرماید : فَسَجَدَالمَلَائِکَةُ کُلُهُم اَجمَعِین("سوره حجر":15،آیه 31) فرشتگان مکلف به تعظیم شدند.

نظام هستی بر اساس عدالت و میزان قرار داده شده و بشر را پیوسته به تعدیل و برقراری میزان در زندگی فرا خوانده است: قُل اَمَرَ رَبِی بِالقِسط ("سوره اعراف":7،آیه 29) بگو پروردگار امر به قسط کرده است و در جای دیگر می فرماید: وَ اَلسَمَاءِ رَفَعَهَا وَ وَضَعَ المِیزَان ("سوره الرحمن":55،آیه 7) آسمان را رفیع گردانید و میزان را در عالم وضع فرمود.

اشاره به اینکه فعل او، ابداع و آفرینش چه در مرحله امر و چه در مرحله خلق همه بر پایه میزان و عدالت است . تا بندگان به پیروی در برقراری عدل سعی خود را به کار گیرند و از هر گونه افراط و تفریط و انحراف به سوی غیرحق بپرهیزند: اَلَا تَطغَوا فِی المِیزَان ("سوره الرحمن":55، آیه 8)ای بندگان هرگز در میزان عدل نافرمانی نکنید

« اسلام طبق اصلی که خود تعلیم داده هرگز از محور عدالت و حقوق فطری و طبیعی خارج نمی شود.»[9] و می فرماید : یَا ایُهَااَلذِینَ اَمَنُوَا کُونُوا قَوَامِینَ بِالقِسط("سوره نساء":4،آیه  135) ای اهل ایمان نگه دار عدالت باشید و همچنین آمده است : اَلرِجَالُ قََوَّامُونَ عَلَی الَنِساء (سوره نساء:4،آیه 34)مردان را بر زنان حق نگهبانی و تسلط است. دلیل این حکمیت رجحان ذاتی جنس مرد در عرصه خلقت نیست چرا که : اِنَ اَکرَمَکُم عِندَا… اَتقکُم ("سوره حجرات":49،آیه13) با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین مردمند. بلکه تقسیم وظایف بر میزان توانمندیها و روحیات است. هر شخص مسئولیتی مطابق با ساختمان ویژه ی تکوینی خویش برعهده دارد.

در تفاوت بین زن و مرد گفته شده : «اگر بین زن و مرد تفاوتی از نظر عقلی باشد، در مورد عقل ابزاری است یعنی عقلی که انسان با او بتواند علوم حوزوی و دانشگاهی را فراهم بکند تا چرخ دنیا بچرخد. لذا نمی گویند متخصص و اعلم به خدا نزدیک تر است ولی می گویند اتقی به خدا نزدیک تر است.»[10]

پس منطق قرآن کریم درباره کار خدا این است که خدای سبحان به احدی ستم نکرده و نمی کند : وَلَایظلِم رَبُکَ اَحَدَاً ("سوره کهف":18،آیه 49) خدا به هیچ کس ستم نخواهد کرد : وَ مَا رَبُکَ بِظَلاَمٍ لِلعَبِید ("سوره فصلت":41،آیه 46) خدا بر بندگان هیچ ستمی نخواهد کرد.« نه تنها ستم نمی کند بلکه اولاً قاتم بالقسط است : شَهِدَا… اَنَهُ لَا اِلَه اِلَا هُو وَ المَلَائِکَهِ وَ اُولُوالعِلم قَائِمَاً بِالقِسط ("سوره آل عمران":3،آیه 18) ثانیاً چون قائم بالقسط است مردم را به قسط و عدل دعوت می کند قل امر ربی بالقسط-("سوره اعراف":7،آیه 29) و ثالثاً معیار قسط و عدل را هم به مردم ارائه می دهد : لَقَد اَرسَلنَا رُسُلَنَا بِالبَیِنَاتِ وَ اَنزَلنَا مَعَهُمُ اَلکِتابِ وَ اَلمِیزَان لِیَقُومَ النَاسِ بِالقِسط. ("سوره حدید":57، آیه 25)»[11]همانا ما پیغمبران خود را با ادله و معجزات فرستادیم و بر ایشان کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند

2-1-4- اصل معروف:

در موازین حقوقی مربوط به خانواده به حفظ و رعایت اصل معروف توصیه شده است گاه به صورت اجمالی: وَ لَهُنَ مِثلُ اَلذِی عَلَیهِنَ بِالمَعرُوف ("سوره بقره":2،آیه 288) زنان را نیز حقوقی است بر شوهران. چنانچه شوهران را بر آنها حقوق مشروع است.

و گاهی بصورت تفصیلی : وَ عَاشِرُوهُنَ بِالَمَعرُوف ("سوره نساء":4،آیه 19) با زنان به شایستگی و معاشرت نیکو رفتار کنید.

در تبیین معنای معروف گفته شده «چیزی را که عقل به رسمیت می­شناسد و پیش وحی و صاحب شریعت به رسمیت شناخته شده معروف است و چیزی را که عقل و دین به رسمیت نمی شناسد منکر و ناشناخته است»[12] .

یا اینکه « معروف عملی است که رنگ خدائی دارد و گذشتی که در معنای آن نهفته است حکایت از نوعی از خودگذشتگی و به خدا پیوستگی دارد.»[13] و دیگر اینکه « معروف در اجتماعی که خواهان تساوی حقوق و تکالیف زن و مرد می باشد آن است که در سایه تبیین وظایف هر یک علاوه بر پاسخ به نیازهای فطری ایشان بهترین زمینه اجرا و احقاق حقوق آنها را فراهم شود.»[14]

پس می توان گفت : اِن اَحسَنتُم اَحسَنتُم لِاَنفُسِکُم وَ اِن اَسَأتُم فَلَهَا ("سوره اسراء":17،آیه 7) نه سود اطاعت و نه زیان معصیت به خدا می رسد بشر آنچه انجام می دهد مال خود اوست.

3-1-4- اصل صلح و آشتی:

 قرآن می فرماید : وَالصُلحُ خَیر ("سوره نساء":4،آیه  128) صلح از نزاع و کشمکش بهتر است. آمیختن مسائل حقوقی با موازین اخلاقی از شاهکارهای روانشناسی تربیتی اسلام است.

«دین مقدس اسلام این امتیاز بزرگ را دارا بوده و هست که حقوق و اخلاق را توأماً مورد عنایت قرار داده است. در اسلام همچنانکه گذشت و صمیمیت و نیکی بعنوان اموری اخلاقی مقدس شمرده می­شوند، آشنائی با حقوق و دفاع از حقوق نیز مقدس و انسانی محسوب می شود.»[15]

قرآن پیوسته زوجین را به تمایل و گرایش به محاسن اخلاقی و در عین حال انجام وظایف حقوقی دعوت نموده و آنان را از هر گونه اعمال و خواسته های یک جانبه نفسانی و ظلم نسبت به یکدیگر در خانواده بر حذر می دارد: وَأُحضِرَتِ الَانفُسُ الشُح ("سوره نساء":4،آیه  128).نفوس را بخل و حرص فرا گرفته است.

وَلَا تَنسَوُا اَلفَضل بَینَکُم ("سوره بقره":2،آیه  237) گذشت را در بین خود فراموش نکنید.

4-1-4- اصل احترام متقابل:

 خانواده با یک عقد دو طرفه حاصل می شود و آثار و لوازم آن برای زن و شوهر جاری می گردد. پیوند ازدواج در اسلام با سایر عقود و قراردادهای طرفینی بسیار متفاوت است و تعبیری را که قرآن از نکاح می آورد بسیار در خور توجه و تأمل است . قرآن پیوند ازدواج را میثاق غلیظ  می نامد: وَ اَخَذنَ مِنکُم مِیثَاقَاً غَلِیظَا…("سوره نساء” : 4، آیه 21) و از شما پیمانی محکم گرفتیم

«مسئله مهم دیگری که در فرهنگ اسلامی مطرح است رعایت حرمتها و حفظ کرامت انسانی طرفین از سوی یکدیگر است . لذا اسلام به هیچ وجه اجازه نمی دهد حرمت های اخلاقی در خانواده شکسته شود و عرض و آبروی دیگری در معرض مخاطره قرار گیرد.»[16]

لذا گفته شده : «خانواده در اسلام سالار ندارد. مرد سالاری، زن سالاری و یا کودک سالاری همه انحراف از مسیر طبیعی و فطری خانواده است. بلکه هر یک از اعضای خانواده، حقوق و وظایفی دارد باید حقوق وی ایفا شود و به وظایف خود متعهد و پای بند باشد.»[17]

5-1-4- اصل تقدم مصلحت جمعی برانگیزه های فردی:

 در نظر گرفتن تزاحم مصالح بعنوان یک واقعیت، انکارناپذیر است. انسان اگر خودش باشد یک سری مصالح خاصی دارد اما وقتی با دیگری ارتباط پیدا می کند برخورد مصالح پیش می آید و فرض بر این است که انسان در زمان واحد نمی تواند هر دوی آنها را جمع کند. یعنی هر چند هر دو مصلحت دارد، ولی شرایط خارجی به گونه ای است که امکان جمع هر دو وجود ندارد. پس از تزاحم مصالح و وجود محدودیتها اصل انتخاب متولد می شود و باید دید کدام یک از مصالح اهم است و کدام مهم. در این صورت عقل و منطق به ما حکم می کند که اهم را بر مهم مقدم کنیم.

در ضمن قرآن می فرماید: وَاُحضِرَتِ الَانُفسُ الشُح ("سوره نساء":4،آیه  128) نفوس رابخل و حرص فرا گرفته است. «زن و مرد باید بدانند ریشه بسیاری از اختلافات در خانواده بخل ورزیدن و تنها به خود اندیشیدن است و این با مصالح خانواده سازگار ندارد زیرا لازمه زندگی مشترک منافع مشترک و دفع مضار مشترک از خانه و خانواده است.»[18]

2-4-قواعد سلبی :

1-2-4- قاعده عدم ضرر :

قرآن می فرماید: فَاِمسَاکٌ بِمَعرُوف اَو تَسرِیحٌ بِاِحسَان ("سوره بقره":2،آیه  229).

یا رجوع و نگهداری زن بخوشی و سازگاری یا رها کردن به نیکی و خیراندیشی .

همچنین می فرماید: فَاَمسِکُوهُنَ بِمَعرُوف اَو سَرِ حُوهُنَ بِمَعرُوف ("سوره بقره":4،آیه 231) یا آنها را بخوشی و سازگاری نگاه دارید یا به نیکی رها کنید.

«از آیات یک اصل کلی استفاده می شود و آن اینکه هر مردی در زندگی خانوادگی یکی از دو راه را باید انتخاب کند یا تمام حقوق و وظایف را به خوبی و شایستگی انجام دهد(امساک به معروف = نگهداری به شایستگی) و یا علقه زوجیت را قطع و زن را رها نماید (تسریح به احسان= رها کردن به نیکی) شق سوم یعنی اینکه زن را طلاق ندهد و به خوبی و شایستگی هم از او نگهداری نکند از نظر اسلام وجود ندارد جمله­ی: وَلَاتَمسِکُوهُنَ ضِرارَاً لِتَعتَدُوا ("سوره بقره":2،آیه 231) همان شق سوم را نفی می کند و بعید نیست که جمله فوق مفهوم اعمی داشته باشد هم شامل مواردی بشود که زوج عمداً و تقصیراً زندگی را بر زن سخت و زیان آور می کند و هم شامل مواردی بشود که هر چند زوج تقصیر عمدی ندارد ولی به هر حال نگهداری جز زیان و ضرر برای زن چیزی نیست.»[19]

2-2-4-قاعده عدم حرج:

دین اسلام دین سهل و آسان است و خدای سبحان در تشریح احکام بر انسانها سخت گیری نکرده است قرآن کریم می فرماید: یُرِیدُا… بِکُمُ الیُسر… ("سوره بقره":2،آیه 185 ) خداوند برای شما آسانی را اراده کرده است.

«به همین دلیل هر گاه انجام تکالیف شرعی به دلایلی از جمله شرایط خاص مکلف یا شرایط زمانی و مکانی موقع انجام تکلیف، توام با سختی و مشقت شود تکالیف موردنظر از دوش مکلف تا رفع حالت مشقت برداشته می شود. این یک قاعده فقهی است و از آن به قاعده عسر و حرج یا قاعده نفی حرج تعبیر شده است.»[20]

 «مشقت و حرج اقسامی دارد که در منابع مربوط مورد بحث قرار گرفته اند… تقسیم حرج به جسمی و روحی یکی از تقسیم هاست.» [21]

بدیهی است که اسلام راضی به حرج جسمی و روحی نیست بنابراین طلاق را به هنگام ضرورت بعنوان آخرین علاج تجویز کرده است.

قرآن کریم به یک عده اسباب ضروری طلاق طی سوره های مختلف بمناسبتهایی اشاره می کند و لی آنها را در حوادث معینی محدود نمی سازد. زیرا اسباب طلاق نسبت به افراد برحسب افکار و خصوصیات روحی آنان متفاوت می باشد و از اینرو یک قانون کلی همه جانبه ای برای مسلمانها ارائه می دهد که برای هر کس با جمیع حالات و افکار و در تمام زمانها و مکانها قابل تطبیق باشد.« قرآن مجید قانون طلاق را در صورت شقاق و ناسازگاری شدید بین زن و شوهر تشریع می کند. در صورت دوام شقاق که با آن زندگی زناشوئی به مراحل بسیار حساس و منفجرکننده ای رسیده باشد که امکان ادامه آن بسیار سخت و مشکل می نماید.»[22]

بطور کلی می توان گفت هر زمان که برای زوجین در روابط خانوادگی مصادیق عسر و حرج ایجاد شود و نتوان با راه کارهای شرعی و قانونی آن را برطرف کرد، شارع راضی به حرج نخواهد بود. از مصادیق عسر و حرج کراهت شدید زوجین از یکدیگر، بیماری خاص، عقیم یا نازا بودن، سوء معاشرت و اخلاق ناپسند داشتن ، پیشه و حرفه ای که مناسب شأن طرف مقابل نیست،را می توان نام برد .

5- فلسفه ازدواج در اسلام:

1-5- پاسخ به ندای فطرت:

 علت اساسی تشریع ازدواج پاسخ به ندای فطرت و نیاز طبیعی انسان است. اصل پیوستگی بین زن و مرد یک امر فطری است و امری برای ازدواج از سوی شارع صادر نشده است بلکه طبیعت و سرشت انسانها بر این مبنا می باشد که در جستجوی حقیقت خود است.

سُبحَانَ الَذِی خَلَقَ الَازوَاج کُلُها مِمَا تُنبِتُ الَارض وَ مِن اَنفُسِهِم  وَ مِمَا لَایَعلَمُون(” سوره یس":36،آیه 36) منزه است پروردگاری که همه موجودات را جفت آفریدچه از نباتات چه از نفوس بشر و دیگر مخلوقات که شما از آن آگاه نیستید .

ازدواج به معنی جمع شدن نر و ماده اختصاص به افراد بشر ندارد بلکه در مجموعه هستی این قانون حاکم است و انسان ها جزئی از این مجموعه هستند : وَ مِن کُلِ شَیءٍ خَلَقنَا زَوجَیِنِ لَعَلَکُم تَذَکَرُون ("سوره ذاریات":51،آیه 49). و از هر چیزی جفت آفریدیم شاید متذکر شوید.

َوا…جَعَلَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزوَاجَاً وَ جَعَلَ لَکُم مِن اَزوَاجِکُم بَنِینَ وَ حَفِدَه ("سوره نحل":16،آیه72) و خداوند از جنس خودتان برای شما جفت آفرید و از آن جفتها پسران و دختران و دامادان برای شما خلق کرد .

2-5-تأمین آرامش روح و روان:

از جمله علل ازدواج در اسلام تأمین آرامش و سکون است: هُوَالَذِی خَلَقَکُم مِن نَفسٍ وَاحِدَه َو جَعَلَ مِنهَا زَوجِهَا لِیُسِکنَ اِلَیهَا وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَهً وَ رَحمَهً ("سوره اعراف":7،آیه 189) او کسی است که شما را از یک نفس آفرید و برای شما همسرانی آفرید تا در کنار آنها آرامش بیابید و بین شما موده و رحمت قرار داد .

نهایت هدف از تشکیل خانواده آرامش و آسایش است و این سکونت و آرامش  طرفینی است. مانند مودت و دوستی که بصورت طرفینی مطرح شده است.

َچنانکه قرآن می فرماید : و مِن آیَاتِهِ اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفُُسِکُم اَزوَاجَاً لِتُسکِنُوا ِالَیهَا ("سوره روم":30،آیه 21)و از نشانه های خداوند اینکه از جنس خودتان برای شما زوجهایی آفرید تا با آنها آرامش پیدا کنید .

3-5-حفظ نفس :

 میل جنسی در تشکیل خانواده عاملی مؤثر است . اما در پایداری آن نقش انگیزه ای نخواهد داشت و اگر عوامل دیگر به کمک آن نیاید به تنهایی کافی نخواهد بود.

از دید اسلام غریزه جنسی امری منفور و مانع تکامل بشریت نیست بلکه زمینه را برای زندگی مناسب انسانی و وصول به مرحله مودت و محبت خالص فراهم می آورد ("سوره روم” : 30، آیه 21) عامل سکون است که در سایه آن رشد ، ارتقاء تکمیل و تکامل مطرح است ("سوره نحل” : 16، آیه 80)

قرآن شریف در آیات متعدد با عبارات گوناگون مسئله تمایل جنسی و علاقه به همسر گزینی و ازدواج را به اراده تکوینی خداوند نسبت داده و بدینوسیله با همه خرافاتی که در مذاهب مسخ شده و آداب و رسوم پوچ و جاهلانه اقوام بشری بوده به مبارزه برخاسته است . ارضاء غریزه ی جنسی را بر اساس اندازه و مصلحت ، مقدس و پسندیده دانسته است . گاهی مسئله ازدواج را مقدمه تولید نسل و مایه ی بقاء نوع تلقی نموده و به اراده و مشیت خالق جهان نسبت داده است.

َوا… جَعَلَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزوَاجَاً وَ جَعَلَ لَکُم مِن اَزوَاجِکُم بَنِینَ وَ حَفِدَه ("سوره نحل": 16، آیه 72) و خدا از جنس خودتان برای شما جفت آفرید و از آن جفتها پسران و دختران و دامادان برای شما خلق کرد.

وگاهی میل جنسی و پیوند زناشوئی را از نشانه های پرودگار معرفی نموده و با جمله مِن آیَاتِهِ از آن یاد کرده است.

َو مِن آیَاتِهِ اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزوَاجَاً لِتُسکِنُوا اِلَیهَا وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَهً وَ رَحمَهً ("سوره روم” : 30، آیه 21) یکی از آیات الهی آن  است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که درکنار او آرامش یافته و میان شما مهربانی و رأفت قرار داد.

با استفاده از این غریزه است که خانواده پدید می آید و عامل اصلی و هسته ی اولیه ی حیات و سعادت اجتماع شکل می گیرد پس می توان گفت میل جنسی عامل تقویت کننده روابط زوجین است . از این جهت نقش بسیار مهمی در خانواده دارد و همسران می توانند از آن برای یک زندگی پایدار کمک بگیرند.

4-5-حفظ نسل بشر:

حفظ نوع بشر در قالب توالد و تناسل سالم و مشروع است. قرآن کریم در آیه ای از ازدواج به عنوان کشت و برداشت یاد کرده است: نِسَاءُ کُم حَرثٌ لَکُم فَأتُوا حَرثَکُم اَنَی شِئتُم ("سوره بقره":2،آیه223) زنان شما کشتزار شما هستند پس برای کشت به آنها نزدیک شوید            تعبیر حرث نشان می دهد که یکی از مقاصد زوجیت تولید نسل و تکثیر است و از اینجا به ژرف نگری اسلام پی می بریم که انسان را با همه ی میل ها و نیازمندیها پذیرفته است و تنها بخشی از نیازهای او را منظور نکرده است. احادیثی نیز به همین مضمون وارد شده است: رسول خدا (ص) فرمودند: «ازدواج کنید تا زیاد شوید من به واسطه شما بر امتهای دیگر مباهات می کنم. »[23]

5-5-حفظ دین:

ازدواج نوعی تأثیر در مصونیت از انحرافات و لغزشها دارد و در نتیجه موجب فراهم شدن جایگاه متفاوت با قبل برای شخص می شود و نوعی فضیلت، برتری و دوری گزیدن از تخلفات را بدنبال خود دارد .

رسول خدا (ص) فرمودند: «مَن تَزَوَجَ اَحرَزَ نِصفَ دِینِه»[24]هر آنکه ازدواج کند نیمی از دینش را حفظ کرده است.

.به این معنا که انسان می تواند به این وسیله تمام ابعاد وجودی اعم از مادی و معنوی و حیوانی خود را در مسیر اعتدال قرار دهد و در مسیر تکامل هر چه سریعتر پیش رود.

خانواده ای که قرآن طراحی می کند مکتب و معبدی است که اعضای آن مدارج بندگی را طی می کنند و به حیات طیبه راه می یابند. افراد خانواده علاوه بر تأمین حقوق دنیوی خود نظیر امنیت ، آرامش ، تغذیه ، بهداشت مناسب و…… حقوق معنوی خود را نیز جستجو می کنند. زن و مرد موظف به ایجاد زمینه ی لازم و رفع موانع برای دست یابی هر یک به این حقوق می باشند.

«کانون خانواده ….. اولین گام خروج از خود پرستی است. آدمی غیر از خود دیگری را نیز دوست می دارد. هرچه برای خود می خواهد برای او نیز می خواهد. به سرنوشت او مانند سرنوشت خود علاقه مند می گردد. تشکیل خانواده خود یک مکتب و مدرسه ای است که انسان بدون آن تکمیل نمی شود.»[25]

«قطع نظر از ملکات اخلاقی ، از لحاظ عملی مانع وقوع در معصیت است. هرچیزی که مانع معصیت بشود مقدس است.»[26]

6- اهمیت جایگاه ازدواج در اسلام :

1-6-ازدواج پیمانی مقدس:

اسلام برای ازدواج جایگاهی قدسی قائل است و این پیمان را دارای یک ارزش و منزلت الهی و

خدائی می داند.

َو اَخَذنَ مِنکُم مِیثَاقَاً غَلیِظَا ("سوره نساء":4،آیه 21) زنان از شما پیمانی استوار گرفته اند.

میثاق پیمانی است که با سوگند وعهد تأکید شده است.

  «میثاقی که قرآن دررابطه­ی بین بنده و خدا بکار می برد ، در عقد ازدواج به عنوان یک عهد

موکد است .   با وجودی که این قرارداد بین زن و شوهر واقع می شود ، اما یک  قرارداد  مالی

نیست . زیرا  صرفاً معامله ای در میان  نیست که با پشیمانی از بیع ، با برگرداندن کالا از طرف

فروشنده و خریدار به یکدیگر و یا جبران خسارت مادی، بتوان آن را جبران کرد و تبادل مال به مال نیست. عقد ازدواج دو پیوند جسم و دو روح است و در حقیقت مبادله ی دو روح است.»[27]

2-6-محبوبیت ازدواج نزد خداوند:

ازدواج در اسلام عملی مطلوب درگاه الهی و مستحب موکد شمرده می شود . خداوند می فرماید : واَنکِحُواالَایامَی..("سوره.نور":24،آیه32 ) فرزندان خود را به ازدواج یکدیگر در آورید .

هر عملی که مورد درخواست اولیای دین واقع شود نشان از فضیلت و رجحان آن عمل دارد و از مطلوبیت ذاتی آن حکایت می کند.

رسول خدا (ص) فرمودند:« در اسلام بنائی محبوبتر از ازدواج نزد خداوند عزوجل برپا نشده است.»[28]

همچنین فرمودند :«هیچ چیز نزد خدا محبوبتر از خانه ای که با ازدواج آباد شود، نیست.»[29]

3-6 -ازدواج مایه خیر و برکت:

 ازدواج در مکتب اسلام مایه فزونی رزق و روزی و سبب زیادی ثروت معرفی شده است وَاَنکِحُواالَایَامَی…اِن یَکُِوُنُوا فُقَرَاء یُغنِهُمُ ا…مِن فَضلِه ("سوره نور:24″،آیه32) اگر مرد و زنی فقیرند خدا به لطف خود آنان را بی نیاز خواهد فرمود . برطبق آیه مبارکه فقر و بی چیزی مانعی در جهت تشکیل خانواده نمی باشد زیرا خداوند در پرتو ازدواج برکت و بی نیازی عطا می کند.

«معمولاً فردی که خانواده تشکیل می دهد به زندگی و فعالیت های اقتصادی علاقه بیشتری نشان می دهد، بیشتر کار می کند و در پی در آمد بیشتری است تا بتواند رفاه خانواده خود رابه

نحو احسن تأمین کند و این در توسعه معیشتی -اقتصادی خانواده و کشور موثر خواهد بود.»[30]  ازدواجی که همراه با ایمان و تقوی باشد ،  خداوند به آن برکت خیر و روزی پرثمر می دهد: وَ مَن یَتَقِ ا…یَجعَل لَهُ مَخرَجَا وَ یَرزُ قهُ مِن حَیثُ لَایَحتَسِب ("سوره طلاق":65، آیه 2و3) هر کس خدا ترس شود خدا راه بیرون رفتن از بلا وسختیها را بر او می گشاید و از آن جائیکه گمان نبرد به او روزی عطا می کند .

همان اندازه که پیمان زناشوئی و تشکیل خانواده در قوانین اسلام مورد تأکید قرار گرفته و به وسایل گوناگون مسلمانان را به آن تشویق نموده است ، به همان  اندازه انحلال آنرا امری ناپسند و مغبوض دانسته و جز در موارد ضروری آنرا نیکو نمی داند.

قرآن می فرماید : وَ اِن خِفتُم شِقَاقٌ بَینَهُما… ("سوره نساء":4،آیه 35) اگر از  شکاف بین زوجین ترسیدید

وَ اِن اِمرِأَه خَافَت مِن بَعلِهَا نُشُوزَاًَ اَو اِعرَاضَاً فَلَاجُنَاحَ عَلَیِهمَا اَن یَصلِحَا ("سوره نساء":4،آیه 128) اگر زنی بترسد از شوهرش که ناشز شود از او دوری کند اشکالی نیست برای آن دو که صلح کنند.

نتیجه :

خانواده به عنوان کوچکترین نهاد اجتماعی پایه و اساس زندگی بشری است . شکی نیست که بقاء نوع انسان و رشد و کمال او در اجتماعی امکان دارد که پایه ی روابط آن مستحکم باشد و این پایه ها و روابط وقتی مستحکم خواهند بود که متکی به روابط مستحکم خانوادگی باشد.

محبت بین همسران از مهمترین عوامل استحکام بخش خانواده است که جلوه آن در از خود گذشتگی و ایثارها  نمایان می شود . اسلام به نقش محبت در گرمی کانون خانواده توجه کامل داشته و آن را به مسلمانان گوشزد کرده است. با تشکیل خانواده نیاز جنسی افراد در قالب مشروع و مقبول آن تأمین می شود . انسانها به روابط جنسی خود از راه ازدواج نظم و قاعده بخشیده از هرج و مرج جنسی  جلوگیری می شود. ازدواج نیازهای عاطفی افراد را تامین می کند . زن و مردی که تشکیل خانواده می دهند به یکدیگر محبت می کنند و یکدیگر را محرم اسرار و پناهگاه عاطفی خود می دانند .

تولید نسل و تربیت فرزند از دیگر اهداف ازدواج است. انسانها به تداوم نسل خود علاقه مند هستند و از داشتن فرزند لذت می برند پس اغلب انتظار می رود که ازدواج به بچه دار شدن بیانجامد .

زن و مردی که ازدواج می کنند با برقراری یک همکاری طولانی و همه جانبه زمینه ی تأمین معیشت خانواده ی خود را فراهم می سازند.

اینها گوشه ای از مهم ترین آثار و کارکردهای ازدواج و تشکیل خانواده است که بیشترین تآثیر را در سوق دادن به سوی این پیوند دارد .

هر یک از زوجین باید به وظایف خود در قبال دیگری آگاه باشد و به آن عمل نماید تا بنیان خانواده محکم و استوار بماند و اگر هر کدام از آنها بعضی از این وظایف را انجام ندهند ، صلح و صفا از خانواده رخت بر می بندد و نفرت و گریز جای سازش و حسن معاشرت را می گیرد .

برای آنکه هر یک از زوجین مقید شوند که حقوق یکدیگر را رعایت کنند باید در قلب آنها نیت سازش با قصد زندگی کردن باشد. بنابراین همواره در مقام دلجوئی از یکدیگر خواهند بود و هیچ گاه طرف مقابل را آزرده نخواهند کرد.

منابع :

قرآن کریم

• اسلام و جامعه شناسی خانواده- حین بستان و نجفی – ویراست دوم- پژوهشگاه حوزه و دانشگاه – قم 1387
• جامعه شناسی کجروی – علی حسینی و محمد داوری – پژوهشگاه حوزه و دانشگاه – قم1380
• حقوق خانواده – اسدالله امامی و حسین صفائی - چاپ دوم – دانشگاه تهران – تهران 1371
• حقوق مدنی – حسین صفائی – چاپ دوم – انتشارات میهن – تهران 1348
• حقوق مدنی – سید حسن امامی – چاپ سوم – انتشارات کتابفروشی اسلامیه – تهران 1366
• رویکردی نوین در روابط خانواده –عزت السادات میر خانی – چاپ اول – ناشر سفیر صبح – تهران 1379
• زن – مهدی مهریزی –چاپ اول – نشر خرم – قم 1377
• زن در آیینه جلال و جمال – عبدالله جوادی آملی – چاپ چهارم – نشر اسراء-قم 1378
• شرائع الاسلام – محقق حلی – ابوالقاسم ابن احمد یزدی – چاپ هفتم - موسسه انتشارات و چاپ تهران-1374
• طلاق یا فاجعه انحلال خانواده – حسین حقانی زنجانی- چاپ چهارم - دفتر نشر فرهنگ اسلامی – بی جا1379
• فرهنگ فقه اسلامی – محسن جابری عربلو – چاپ اول – چاپخانه سپهر – تهران 1362
• فلسفه حقوق خانواده – محمود حکمت نیا و همکاران – چاپ اول – روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان - تهران 1386
• موازنه حقوق و اخلاق – مریم احمدیه – چاپ اول - روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان – تهران 1382
• نظام حقوق زن در اسلام – مرتضی مطهری – چاپ سی و یکم - انتشارات صدرا – تهران 1380
• وسائل الشیعه – محمد بن الحسن حر عاملی – تحقیق شیخ الرازی – داراحیاء التراث العربی – بی تا
• یادداشت های استاد مطهری - مرتضی مطهری – انتشارات صدرا – تهران 1380

[1]“جامعه شناسی مفاهیم کلیدی” ، ص 148

[2]“همان مدرک “

[3]“جامعه شناسی خانواده “،ص135

[4]“فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی ” ، ص 174

[5]“شرایع الاسلام"،ج2،ص491

[6]“فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی” ، ص 175

[7]امامی ، حسن ، “حقوق مدنی ” ،ج4 ،ص286

[8]صفایی،حسین،"حقوق مدنی” ،ج1،ص 102

[9]“نظام حقوق زن در اسلام” ، ص 124

[10]” زن در آیینه جلال و جمال"، ص 255

[11]” همان مدرک"، ص 388

[12]“همان مدرک"،ص 395

[13]“موازنه حقوق و اخلاق"،ص 76

[14]” همان مدرک"،ص 33

[15]” نظام حقوق زن در اسلام"، ص 125

[16]“همان مدرک"، ص 50

[17]“زن"، ص 49

[18]” رویکردی نوین در خانواده “، ص 41

[19]” نظام حقوق زن در اسلام"، صص 277-276

[20]” فلسفه حقوق خانواده"، ج 2، ص 170

[21]“همان مدرک"- ص 176

[22]“طلاق یا فاجعه انحلال خانواده” ،صص 25-24

[23]“وسائل الشیعه"، ج 14،ص 3

[24]“همان مدرک” ، ص 5

[25]“یادداشتهایاستاد مطهری ” ، ج5-ص72

[26]“همان مدرک “

[27]“موازنه حقوق و اخلاق در خانواده” ،ص64

[28]“وسائل الشیعه” ،ج14، ص3

[29]“همان مدرک “، ج 14 ،ص5

[30]صفائی، حسین ،"حقوق خانواده” ، ص9

اما خامنه ای: یکی از اصول امام(ره) در بُعد مسائل داخلی کشور است؛ امام طرف‌دار جدّی حمایت از محرومان و مستضعفان بود؛ امام نابرابری اقتصادی را با شدّت و حدّت رد میکرد؛ اشرافیگری را با تلخی رد میکرد؛ به معنای واقعی کلمه امام(ره) طرف‌دار عدالت اجتماعی بود؛ طرف‌داری از مستضعفان یکی از پرتکرارترین مطالبی است که امام بزرگوار ما در بیانات خودشان گفتند؛ این یکی از خطوط روشن امام است؛ این یکی از اصول قطعی امام است، همه باید تلاش کنند که فقر را ریشه‌کن کنند؛ همه تلاش کنند که محرومان را از محرومیّت بیرون بیاورند و تا آنجایی که در توان کشور است، به محرومان کمک کنند. از آن طرف به مسئولان کشور هشدار می داد درباره‌ خوی کاخ‌نشینی - این نکته‌ای که در قرآن هم آمده است: “وَ سَکَنتُم فی مسکِنِ الَّذینَ ظَلَموا” .

(منظومه قرآنی / جلد یازدهم / اقتصاد و خانواده در قرآن / ص38)

حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی با بزرگداشت فداکاری با شکوه و مظلومانه آتش‌نشانان مؤمن و با اخلاص در حادثه پلاسکو و با تشکر از همه دستگاهها و افرادی که در این ده شبانه‌روز تلخ با همه‌ی توان، کار بزرگی را به پایان رساندند، خاطرنشان کردند: این شهیدان، یک بار دیگر خاطرات فداکاریهای دوران دفاع مقدس را زنده کردند و نشان دادند که ایرانی مؤمن آنجا که پای خطرپذیری برای ادای وظیفه در میان باشد، عزمی راسخ و شجاعتی مثال‌زدنی را تجسّم می‌بخشد و در راه خدا متاع جان را بی‌چند و چون عرضه می‌کند.
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

اکنون پس از شبها و روزهای تلخ نگرانی و کاوش، نوبت آن است که یاد فداکاری با شکوه و مظلومانه‌ی آتش‌نشانان مؤمن و شجاع ملت ایران ثبت و بزرگ داشته شود و مردانی را که حقاً باید قهرمانان کم‌ادّعا و با اخلاص نامیده شوند همگان بشناسند و درس آنان را در خاطر نگه دارند.
این جوانمردان برای نجات جان و مال هم‌میهنان خود، با شهامتی شگفت‌انگیز به درون آتش و آوار رفتند و جان خود را در خطر نهادند و خود را فدا کردند. آنان یک بار دیگر خاطرات فداکاریهای دوران دفاع مقدس را زنده کردند و نشان دادند که ایرانی مؤمن آنجا که پای خطرپذیری برای ادای وظیفه در میان است عزمی راسخ و شجاعتی مثال‌زدنی را تجسّم می‌بخشد و در راه خدا متاع جان را بی‌چند و چون عرضه میکند. خانواده‌های داغدار و همه‌ی ملت ایران به این عزم و شهامت برخاسته از ایمان ببالند و صاحبنظران، این پدیده را در تحلیلها و محاسبات خود درباره‌ی ایران و ایرانی مؤمن به حساب آورند. این حادثه از سوئی غم‌انگیز و از سوئی افتخارآمیز است. اینها شهیدان راه خدمت دشوار و انجام وظیفه‌ی پر خطرند و هرگز فراموش نخواهند شد ان‌شاء الله.
اینجانب در غم آن عزیزان و دیگر جان‌باختگان حادثه‌ی پلاسکو با خانواده‌ها و بازماندگان آنان شریکم و از خداوند متعال برای آنان رحمت الهی و برای اینان صبر و اجر مسألت میکنم.
همچنین از دستگاهها و افرادی که در این ده شبانه‌روز تلخ با همه‌ی توان برای نجات جان آتش‌نشانان و گرفتارشدگان، کوه سنگینی از کار و تلاش و همت و نگرانی را بر دوش کشیدند و با همکاری و صمیمیّت، کاری بزرگ را به پایان رساندند تشکر میکنم و پاداش الهی را برای آنان میطلبم.

سیّدعلی خامنه‌ای
۱۰ بهمن ماه ۱۳۹۵

هرگاہ بندہ بگويد:

بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم،خداى متعال میگويد:بندہ من با نام من آغازكردبرمن است كہ كارهايش رابہ انجام رسانم واورادرهمہ حال،بركت دهم.

امالے(صدوق)ص1774

چنین چیزی عجیبی تاکنون ندیده بودم!

دیدم پولی از جیب خود درآورد و کف دست خود گذاشت و پیش آن فقیر نشست و گفت: بردار.
فقیر پول را برداشت.
پس از آن علامه دست خود را بوسید و برخاست و رفت.
رفتم جلو و گفتم: آقا!
امر عجیبی دیدم!
ندیده بودم کسی این گونه صدقه بدهد.
ماجرا چیست؟
فرمودند: صدقه پیش از آن که در دست فقیر قرار گیرد، به دست خداوند میرسد!
و مثل این است که دست صدقه‌دهنده، دست خداوند را زیارت کرده باشد و من، این دست زائر را برای تبرک بوسیدم!!
استناد مرحوم علامه به حدیثی قدسی است در اصول کافی( ج 4، ص 4) که خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: “هیچ چیزی نیست مگر این که کسی را مأمور گرفتن آن کرده‌ام به جز صدقه که آن را با دست خودم می‌گیرم!”

 شهد شهود، جلد 3، ص17

صدور حكم تحريم تنباكو توسط ميرزاي بزرگ شيرازي(1309 ق)

يكي از امتيازات ننگيني كه در زمان قاجار نتايج نامطلوبي را به بار آورد امتياز انحصار تنباكو معروف به امتياز رِژي بود. به موجب اين امتياز كه در زمان ناصرالدين شاه قاجار با تالبوت انگليسي منعقد شد، شركت رِژي به مدت 55 سال صاحب حق انحصاري تجارت تنباكوي ايران و حتي نظارت در زراعت آن شناخته مي‏شد. وقتي مردم، اين قرارداد را با قرارداد مشابهي كه با دولت عثماني منعقد شده بود مقايسه كردند، از بابت اين كه منفعت بسيار كمتري نصيب كشور شده است دست به اعتراض زدند. با گسترده شدن اعتراضات مردمي و پيگيري علماي بزرگ تهران از جمله حاج ميرزا حسن آشتياني، اين اعتراضات شكلي وسيع به خود گرفت و سرانجام حكم تحريم استعمال تنباكو توسط ميرزاي بزرگ شيرازي، تكليف مردم و شاه را يكسره كرد. پس از صدور اين فتوا كه استعمال تنباكو به هر نحو را در حكم محاربه با امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) عنوان كرده بود، مردم قليان‏ها را شكستند و انبارهاي توتون را به آتش كشيدند. تاثير اين فتوا به حدي بود كه در درون دربار قاجار نيز كسي از تنباكو استفاده نمي‏كرد. سرانجام ناصرالدين شاه قاجار مجبور شد كه اين قرارداد را فسخ نموده و مقداري غرامت به شركت رژي پرداخت كند.

هشتم بهمن ماه برابر با 28 ژانویه، روز جهانی کمک به جذامیان نامیده شده است. از میان بیماری های باستانی، جذام از قدیمی ترین و پرآوازه ترین بیماری هاست. روز جهانی جذام درحالی فرا می رسد که این بیماری تقریبا در سراسر جهان، رخت از یادها بسته است.

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت زمانی که شیوع یک بیماری در کشوری به یک در هر ده هزار مورد برسد، آن بیماری حذف شده تلقی می شود. به گفته کارشناسان ایران سال هاست که به این عدد رسیده است. تعداد موارد کشف شده جذام در ایران در سال ۱۳۷۰ ، ۱۹۱ مورد بوده که در سال ۱۳۸۶شیوع این بیماری به ۳۷ نفر کاهش یافته است.

جذام روزی بیماری فقر خوانده می شد؛ امروز نیز این روند حفظ شده و با وجود تکنیک های جدید تشخیص و درمان حتمی، کشورهای فقیرنشین و محروم از امکانات پیشرفته بهداشتی - درمانی هنوز هم با جذام دست به گریبان هستند. آنچه که در این بیماری اهمیت دارد، آغاز سریع درمان است. جذام در طول تاریخ بیش از هر بیماری دیگری وحشت و انزوای مبتلایان و اطرافیان آنها را به دنبال داشت. امروز هم با وجود تاکید متخصصان به درمان صد درصد این بیماری، باز هم نشانه هایی از انگ و وحشت عموم جامعه نسبت به جذام دیده می شود. همچنین باید گفت که برخلاف تصور عموم، انتقال این بیماری نیازمند تماس مداوم و نزدیک با فرد ناقل است. انگی که به این بیماری زده شده از جمله موانع بر سر راه ریشه کنی قطعی این بیماری محسوب می شود؛ چرا که ممکن است مبتلایان به آن به نوعی خود را از نظرها دور داشته و مخفی شوند. جذام نوعی بیماری مزمن است که با عامل باکتری بوجود می آید و در صورت عدم درمان به موقع بروز آسیب های جدی و دائمی را به دنبال دارد.

عدم درمان به موقع جذام، آسیب های جدی به پوست، اعصاب، دست و پا وچشم را سبب می شود. پوست و اعصاب مهم ترین مکان هایی هستند که گرفتار این بیماری می شوند؛ هر چند که سایر اندام های بدن هم از این بیماری مصون نیستند. از آنجا که عصب اعضای درگیر در این بیماری از بین می رود، بیمار آسیب دیدگی و سوختگی حاصل از بیماری را احساس نمی کند و ضایعه حاصله ممکن است به زخم تبدیل شود.

به امید روزی که بیماری وجود نداشته باشد.
منبع : رادیو سلامت

دستورالعمل های عرفانی آیه الله سید علی قاضی

مطالب زیر گزیده ای از توصیه ها و وصایای آیت الله سید علی قاضی (ره) است که به شاگردان و اطرافیان خود فرموده اند و ما آن ها را به اختصار ذکر می نماییم.

باشد که کلامش چون صاعقه ای بر قلبمان بدرخشد و راهنمایمان در تاریکی ها باشد تا در برخورد با سختی ها و نا ملایمات زندگی و روحی بتوانیم سر بلند بیرون بیایم و در نتیجه عاقبت بخیر شویم.

26 سال تمرین سکوت

آیت الله سید محمد حسینی همدانی صاحب تفسیر «انوار درخشان» می فرمود: « در مدرسه قوام حجره داشتم، مطلع شدم مرحوم آقای قاضی تبریزی در گوشه تنگ مدرسه حجره کوچکی اختیار کرده و من از این کار تعجب کردم، بعد معلوم شد ایشان به علت تنگ بودن منزلشان و نیز کثرت عیال و اولاد، فراغت بال برای تهجد و عبادت و خلوت نداشتند؛ در طول دوران تحصیل در مدرسه قوام، شبی را ندیدم که مرحوم قاضی به آرامش و خواب و استراحت بگذارند و شبی را بدون ناله و گریه به سر بیاورد.

در این مدت نزدیکی با مرحوم قاضی، حالات و جریاناتی از ایشان می دیدم که در عمرم جز در مرحوم نائینی و اصفهانی، در شخص دیگری ندیده بودم. او را چنین یافتم که در تمام رفتار و اخلاق اجتماعی و خانوادگی و تحصیلی خود غیر از همه کسانی بود که من از نزدیک در درس آنها و یا در کنار آنان تحصیل می کردم. مخصوصاً او را دائم السکوت و الصمت می یافتم. احیاناً از دادن پاسخ نیز طفره می رفت و گاهی احساس می کردم که برای او پاسخ دادن بسیار سخت است تا اینکه تصادفاً به نکته ای برخوردم که بسیار توجه مرا جلب کرد و آن هم این بود که داخل دهان مرحوم قاضی کبود رنگ بود، از استاد پرسیدم علت چیست؟

ایشان مدتها پاسخم را نداد بعدها که خیلی اصرار کردم و عرض کردم که به جهت تعلیم می پرسم و قصد دیگری ندارم،باز به من چیزی نفرمود تا اینکه روزی در جلسه خلوتی فرمودند:

آقا سید محمد! برای طی مسیر طولانی سیر وسلوک، سختی های فراوانی را باید تحمل کرد و از مطالب زیادی نیز باید گذشت؛

 آقا سید محمد! من در آغاز این راه در دوران جوانی برای اینکه جلوی افسار گسیختگی زبانم را بگیرم و توانائی بازداری آن را داشته باشم 26 سال ریگ در دهان گذارده بودم که از صحبت و سخن فرسایی خودداری کنم، اینها اثرات آن دوران است! »

همگام بودن تحصیل و تهذیب

یکی از مسائلی که مورد تأکید مرحوم آقای قاضی بود و به شاگردانشان می فرمودند این بود که: « شما باید آن قدر درس بخوانید تا به درجه اجتهاد برسید.علتش این بود که اگر در آینده درهایی بر روی شما باز شد، نیاز به تقلید نداشته باشید. ممکن است عوالمی را مشاهده کنید که در صورت تقلید دچار مشکل شوید. »

تدریس احادیث مربوط به امام زمان(عج)

آیت الله شیخ علی سعادت پرور می فرمود: « عادت و دأب مرحوم آقای قاضی در تربیت و سیر سالکان بر این استوار بود که در ابتدای امر، احادیث مربوط به غیبت و ظهور امام عصرـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ را به سالکان تدریس و تبیین می کرد. »

خواندن حدیث عنوان بصری

آیت الله سید محمد حسین حسینی تهرانی در کتاب روح مجرد می فرمایند: « آقای قاضی برای گذشتن از نفس اماره و خواهش های مادی و طبعی و شهوی و غضبی که غالباً از کینه و حرص و شهوت و غضب و زیاده روی در تلذذات بر می خیزد، روایت عنوان بصری را دستور می دادند به شاگردان و تلامذه و مریدان سیر و سلوک إلی الله، تا آن را بنویسند و بدان عمل کنند.یعنی یک دستور اساسی و مهم عمل طبق مضمون این روایت بود. و علاوه بر این می فرموده اند:باید آن را در جیب خود داشته باشید و هفته ای یکی دو بار آن را مطالعه نمایید. »

دعای کمیل و زیارت جامعه

آقای سید محمد حسن قاضی می فرمایند:

« ایشان خصوصاً سفارش می کردند که دعای کمیل را در شب های جمعه بخوانید و خواندن زیارت جامعه ( در اواخر مفاتیح الجنان مذکور است ) را در روزهای جمعه تأکید داشتند. »

احترام به استاد

علامه طهرانی می فرماید: « ایشان [یعنی علامه طباطبائی] نام «استاد» را فقط بر او می بردند و هر وقت «استاد» به طور اطلاق می گفتند، مراد مرحوم قاضی بود؛ و گویا در مقابل قاضی تمام اساتید دیگر با وجود آن مقام و عظمت علمی، کوچک جلوه می کردند.لیکن در مجالس عمومی اگر مثلاً سخن از اساتید ایشان به میان می آمد، از فرط احترام، نام «قاضی» را نمی بردند و او را همردیف سائر اساتید نمی شمردند. باز ایشان نقل می کردند:« جناب علامه طباطبائی در ابتدای ورودشان به قم، به «قاضی» معروف بودند، چون از سلسه سادات قاضی مشهور در آذربایجان هستند؛ لیکن از نقطه نظر آنکه ایشان از سادات طباطبائی هستند، خود ایشان ترجیح دادند که به طباطبائی معروف شوند.و اخیراً برای حقیر چنین منکشف شده است که شاید ایشان خواسته اند لقب قاضی منحصراً به یگانه استاد ارجمند شان مرحوم حاج سید علی آقای قاضی منحصر گردد؛ و ایشان از جهت تکریم و تجلیل از مقام استاد، در شهرت و معروفیت، با وی شریک نباشند!

عرضه خود به امیرالمؤمنین

حاج سید عبدالکریم کشمیری(ره) می فرماید:

« روزی با آقا سید مهدی قاضی، فرزند استادم آقا میرزا علی قاضی (ره) در مسجد هندی نشسته بودیم. ایشان گفت: شما که در برخی امور ماهر و متبحر هستید بگویید پدرم به من چه وصیتی کرده است؟ من بلافاصله به پشت بام مسجد رفتم و تأملی کرده، ذکری بر زبان راندم. به دلم الهام شد آقای قاضی به وی دو نصیحت کرده است:

اول این که هر روز خودت را بر امیرالمؤمنین علیه السلام عرضه کن

دوم این که اگر فقر و فاقه به تو فشار آورد به قصد کمک مالی، به منازل و بیوت مراجع نرو. »

دعای “یا من احتجب…”

« آقای سید هاشم حداد در موقع خوابیدن دعای « اللهم یا من إحتجب بشعاع نوره…» را قرائت می کردند و چه بسا می شد که در قنوت نماز می خواندند. و چون از بعضی از شاگردان دیگر مرحوم قاضی شنیده شده است، معلوم می شود اصلش از مرحوم قاضی بوده است.

این دعا با مختصر اختلافی در لف1 در «مهج الدعوات» ص 108 مرحوم سید بن طاووس موجود است که آن را از محمد ابن حنیفه از رسول خدا (ص) روایت نموده است و برای آن آثار و خواص عجیبی را نقل کرده است. »

نکات اخلاقی

-   آنکه کسی که ترک واجبات میکند امید چندانی به او در قیامت نیست.

- نماز واجب را در اول وقت بخوانید هرکس این عمل را تا مدتی انجام داد و به مقامات نرسید مرا لعن کند.

-   تعقیبات نمازها را تمام و کمال و با دقت انجام دهید.

-   اگر نماز فوت شده دارید هر چه سریعتر انها را قضا کنید و گرنه به نوافل بپردازید

-  هر روز قرآن بخوانید و بهتر است صبحها سوره یس و شبها سوره واقعه بخوانید

-  صدقه و تصدق به فقرا و مساکین را از یاد نبرید و بهتر است هیچ سائلی را از خود نرانید.

-  دل هیچ کس را از خود مرنجانید به گذشته و عملکرد خود بازگردید و اگر حقی را از کسی ضایع کرده اید یا کسی را ازرده خاطر ساختید و یا به هر نحو حق الناس را رعایت نکردید سعی کنید انها را پیدا کنید و طلب حلالیت کنید.

-  در شبانه روز دائما به استغفار و ذکر بپردازید.

آيت اللّه سيد على قاضى طباطبايى در سال 1248 ش 13 ذيحجه 1285 ق در تبريز و در خانواده اى اهل علم و ادب و تقوى زاده شد. وى در تبريز از برخى فضلا و نيز پدر، استفاده هاى علمى برد و در جوانى براى ادامه تحصيلات راهى نجف اشرف گرديد. آيت اللّه قاضى در نجف از محضر درس استادان نامدارى همچون محمد فاضل شربيانى، محمد حسن مامقانى، شيخ الشريعه اصفهانى، آخوند خراسانى و ميرزا حسين خليلى تهرانى بهره هاى فراوان برگرفت و در درس عارف كامل، سيد احمد كربلايى و نيز شيخ محمد بهارى شركت كرد. اين شخصيت والامقام پس از ساليانى توقف در نجف، در فقه، اصول، حديث و تفسير متخصص و ماهر شد و از رجال اخلاق و عرفان گرديد. آيت اللّه قاضى از آن پس علاوه بر تهذيب نفس به تربيت شاگردان همت گماشت كه حضرات آيات: علامه طباطبايى، سيد محمد حسن الهى برادر علامه، سيد رضا بهاءالدينى، محمدتقى بهجت فومنى و… از جمله دست پروردگان مكتب اخلاق و عرفان آيت اللّه قاضى طباطبايى مى باشند. سرانجام اين عارف كامل در نهم بهمن 1325 ش برابر با 6 ربيع الاول 1366 ق در 77 سالگى به ديار قدس پر كشيد و در وادى السلام نجف اشرف نزديك مقام حضرت مهدى عج الله تعالی فرجه الشریف به خاك سپرده شد.

بیایید انسانها را به میل خود قضاوت نکنیم.

حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:

« لا عمل کالتّحقیق »

هیچ کاری چون تحقیق و حقیقت جویی نیست.

« معجم الفاظ غررالحکم، ص 249 »

کارگاه با عناوین تکنیک مطالعه و روش شناسی شبهه

در موسسه آموزش عالی حوزوی ریحانه النبی سلام الله علیها برگزار می گردد.

زمان:شنبه ها از ساعت 8-12

با حضور استاد محترم حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای مرادی

از اعضای انجمن های پژوهشی دعوت به عمل می اید.

تاریخ شروع کارگاه ها: 16 بهمن

آشنایی با ساختار يك مقاله علمي و آرایه­ های آن

از مهم­ترين روش­هاي انتقال اطلاعات، تدوين و انتشار مقاله علمي است، مقاله به منزله يك سند علمي و ملاك ارزيابي توان علمي نويسنده است.

مراحل پژوهش:

1-      مسأله‏يابي و طرح تحقيق

2-      اجراي تحقيق: گردآوري اطلاعات، ارزيابي و پردازش و نتيجه‏گيري

3-      تدوين گزارش در قالب­هاي كتاب، پايان­نامه يا مقاله علمي

طرح پژوهش: به نقشه كار پژوهشگر براي حل مسأله پژوهش گفته مي­شود.

اجزاء‌يك مقاله علمي:

1-      عنوان مقاله و نام مؤلف يا مؤلفان

2-      چكيده

3-      كليد واژه

4-      مقدمه

5-      بدنه یا متن

6-      نتيجه

7-      منابع و مأخذ

توضيح تفصيلي اين اجزاء به شرح ذيل است:

1. عنوان: پختگي عنوان، حاكي از توان علمي نويسنده است و عنوان نامناسب ارزش مقاله را كم مي­كند. اين عنوان ناظر به مسأله تحقيق و پرسش اصلي است. همچنين پوشش‏دهنده­ي واژگان كليدي است. پس بايد گويا و رسا باشد، در عين حال اختصار،‌ يك امتياز است و كلمات بايد بين سه تا هشت كلمه باشد. عنوان نبايد اعم يا اخص از محتواي مقاله يا انتخابی از روي تعصب باشد. زمان انتخاب عنوان مي­تواند در ابتدا و يا پس از تكميل مقاله باشد و در صورت تمایل می­توان آن را در انتها تعويض کرد. از عناوين كليشه­اي بايد پرهيز شود و در مقالات علمي، ‌عنوان باید علمي و بدور از صنايع ادبي و دور از ابهام باشد.

2. چكيده مقاله: تهیه چکیده یک کار فنی و هنرمندانه است که باید برای هر مقاله علمی انجام گیرد. چکیده، خلاصه جامعي از محتواي يك گزارش پژوهشي است كه هدف­ها، پرسش­ها، روش­ها و يافته­هاي پژوهش را به اختصار در بردارد و آيينه پژوهش است و مخاطب را تحريص و تشويق به خواندن مي­كند. در چكيده بايد با استفاده از كلمات متن،‌ عصاره مقاله در 150 تا 200 كلمه آورده شود.

 اجزاي چكيده شامل بيان مسأله، دلايل نگارش و بيان مشكلي است كه در مقاله مورد توجه قرار گرفته و نظرهاي مختلف پيرامون آن بررسي شده و ادله­ و شواهد كافي در همان راستا بررسي و نتايج علمي بدست آمده را باز مي­نمايد و بايد از زبان خود پژوهشگر (ونه نقل‏قول) به صورت فعل ماضي آورده شود. در چكيده بهتر است كلمات كليدي هم بيايد. چكيده غير از فهرست يا مقدمه است و جزئي از محتواي مقاله و اجمالي از مطالب تفصيلي آن است و از طريق مطالعه فهرست مطالب، مقدمه و نتايج نوشته مي­شود. در چكيده لازم نيست به منابع و مآخذ، ارجاعي انجام شود و از بيان خطابي، مثال و توضيح مفاهيم پرهيز مي­شود، براي مهارت افزايي در اين رابطه، بهتر است چكيده مقالات مهم مطالعه و مرور شود تا الگويي فرا راه محققان باشد. چكيده در حقيقت، بخشی جامع و مستقل از اصل گزارش است، پس نبايد پيش از گزارش پژوهش تهيه شود.

آسيب‏­هاي چكيده‏نويسي:

1)      تبديل چكيده به فهرست: چكيده هرگز مروري بر مباحث اثر تحقيقي و رساله نيست. بنابراين نبايد آن را با گزارش فهرست اثر اشتباه گرفت.

2)      تبديل چكيده به طرح مسئله: برخي از افراد، در چكيده به شرح و تفصيل موضوع پايان‏نامه، مسائل آن و ضرورت بحث از مسئله مي­پردازند، كه نادرست است. البته بيان اجمالي مسئله نيز از مباحث چكيده است، اما سهم آن متناسب با سهم حجم چكيده است، نه اينكه اهم مطالب چكيده بر محور بيان مسئله بنا شده باشد.

3)      ارجاع به مآخذ: پرداختن به معرفي منابع و مآخذ در چكيده نيز، نادرست است.

4)      بيان خطابي: ادبيات چكيده بايد همانند ادبيات رساله يا مقاله باشد. در واقع، استفاده از بيان شعارگونه و عبارت­پردازي خطابی در شأن رساله و مقاله علمي نيست.

يادآوري: شايسته است، با دقت و تأمل كافي نسبت به تهيه­ی چكيده­ی اثر اقدام نمايند و توجه داشته باشند كه اين چكيده مي­تواند نمايي از كار اصلي آنان باشد و امكان معرفي درست آثار آنان را در سايت­ها و مراكز مختلف علمي ـ پژوهشي فراهم ­آورد، از اين رو كمال جديت و دقت را در چكيده‏نويسي به عمل آورند.

3. كليد واژه: كلماتي است برآمده از متن و مرتبط با موضوع اصلي مقاله كه خواننده با مطالعه آنها، به محتواي اصلي پژوهش پي مي­برد. در حقيقت، كليدواژه­ها، در حكم موضوعات جزئي مقاله هستند و اندكي پس از چكيده مي­آيند. واژگان كليدي به خواننده كمك مي­كند تا پس از خواندن چكيده و آشنايي اجمالي با روند تحقيق، بفهمد چه مفاهيم و موضوعاتي در اين مقاله مورد توجه قرار گرفته است.

كليد وا‍ژه در مقاله نقش «نمايه» و در كتاب‏ها و پايان‏نامه­ها نقش «فهرست» را دارند، اين وا‍ژگان، نماي كلي مقاله را در ذهن تداعي مي­كند، ميانگين وا‍‍ژه­هاي كليدي يك مقاله، پنج تا هفت، كلمه است. (سرمد، 1379، ص 321). انتخاب درست كليد واژه­ها به نمايه‏سازي استاندارد مقاله در پايگاه‏هاي الكترونيكي علمي ـ پژوهشي كمك مي­كند و دسترسي مخاطبان را به مقاله تسهيل مي­نمايد. كليد واژه­هاي اصلي باید با عنوان و مسأله تحقيق و در حد امكان با سرفصل­ها تناسب داشته باشد.

4. مقدمه: يكي از بخش­هاي مهم مقاله علمي است که روزنه­اي براي ورود خواننده به دنياي مقاله و در حكم نقشه راه است. وظايف اصلي مقدمه، روشن ساختن موضوع، مشخص نمودن هدف و بدست دادن طرح و نقشه ارايه مطالب براي خواندن كل مقاله است.

معمولاً داوران و ارزيابان براي شناخت قوت علمي مقاله، تنها به مقدمه و نتيجه آن نظر مي­كنند بنابراين بايد آن را دقيق و مناسب متن مقاله بنويسيم. هدف اصلي يك مقدمه حرفه­اي، پاسخ به پرسش­هايي چون، اين تحقيق چه اهميتي دارد؟ چه كساني از آن بهره­مند مي­شوند؟ چه نيازي به حل اين مسأله داريم؟ و چه انگيزه­اي باعث شد تا اين مقاله نوشته شود؟ در مقدمه مقاله، مسئله تحقيق و ضرورت انجام آن و اهداف آن از نظر بنيادي و كاربردي به صورت مختصر بيان مي­شود. و از ذكر جزئيات پرهيز مي­شود.

در مجموع يك مقدمه خوب شامل: توضيح درباره پيشينه تحقيق، ضرورت­ها، روش، ساختار، منطق حاكم بر فصول است و اينكه چرا اين تحقيق ادامه منطقي گزارش­هاي پيشين است. مقدمه نبايد مفصل و طولاني باشد. بهتر است حداكثر دو صفحه يا يك ششم كل مقاله باشد. سير نگارش مقدمه از مطالب عام به خاص است، از جنبه­هاي كلي شروع مي­شود و رفته‏رفته به بخش­هاي تخصصي­تر مي­پردازد. محقق بايد پرسش­هاي پژوهش خود را به صورت استفهامي بيان كرده و به تعريف متغيرهاي تحقيق به صورت عملياتي بپردازد. (هومن، 1378، ص 87).

5. بدنه یا متن مقاله: بدنه، قسمت اصلي و یا متن مقاله است كه در آن به سئوالات تحقيق به طور تفصيلي پاسخ مي­دهد. پس تا زماني كه محقق مسأله خود را حل نكرده و يا به آن نزديك نشده نبايد اقدام به نگارش كند، عبارات بدنه بايد مستند به منابع معتبر و مستدل به برهان باشد و از آوردن عباراتي كه در درستي آنها شك دارد، پرهيز نمايد.

تعيين محورهاي داخلي در بدنه مقاله، ارتباط و انسجام منطقي بين قسمت­هاي مختلف را تقويت مي­نمايد در تعيين عناوين داخلي مقاله مي­توان از سئوالات فرعي كمك گرفت و هر كدام از عنوان­های داخلي مي­تواند پاسخ به يك سئوال فرعي باشد. در صورت نياز مي­توان عنوان­هاي داخلي را به موضوعات عناوين جزئي­تر تبديل كرد و به سئوالات ريزتر و ساده­تر كه پاسخ آنها، تنها به چند پاراگراف نياز دارد، رسيد. حجم مقاله نيز به نوع مجله و سفارش‏دهنده آن، بستگي دارد امّا بهترين مقاله، نوشتاري است كه با كمترين كلمات، بيشترين محتواي علمي را توليد و به حل مسأله­اي بيانجامد. جمله­هاي ساده، گويا و صحيح از ضروريات يك متن علمي است. اگر جملاتي از متن مقاله به لحاظ دستوري يا علمي استوار نباشد تأثير ناخوشايندي بر مخاطب و اعتماد او گذارده و كل مقاله را زير سوال مي­برد. پس تنها مهارت در جمله سازي و عبارت‏پردازي براي توليد يك مقاله علمي كافي نيست بلكه بايد چينش صحيح جملات و تركيب درست آنها را آموخت، گام نخست در اين ميسر، نگارش پاراگرف­هاي استاندارد است.

 پاراگراف، بخش كوتاهي از يك متن است كه درباره يك موضوع جزئي سخن مي­گويد. هر پاراگراف با يك جمله اصلي شروع مي­شود و همان جمله بايد حاوي ايده­ي اصلي پاراگراف باشد. در ادامه، جملات توضيحي خواهند آمد كه هر كدام ادامه منطقي جمله قبل است. همچنين هر پاراگراف بايد از استقلال نسبي برخوردار و مانند يك يادداشت كوچك باشد. شمار كلمات هر پاراگراف، زير 150 كلمه است. هر بند (پاراگراف) نبايد طولاني و ملال­آور باشد. در ابتداي هر بند از حروف «واو« يا «كه» كه حروف ربطند و نشان مي­دهد بند مستقلي نيست استفاده نمي­شود.

افزون بر استدلال و تأملات محقق، لازم است هر مقاله­اي با مجموعه­اي از آثار مرتبط با موضوع خود، در ارتباط باشد از اين رو سعي مي­شود با نقل و قول مستقيم يا غيرمستقيم (بازنويسي، تلخيص) اين ترابط علمي برقرار شده و از منابع معتبر دست اول استفاده شود. البته ارجاعات محقق نبايد به قدري زیاد باشد كه تحليل نگارنده را كم‏رنگ نمايد. ناگفته نماند كه اشاره به نظريات رقيب در حل مسأله، نقد مستند و مستدل آنها با بيان نظريه برگزيده و دفاع از آن، عمده­ترين مباحث بدنه يك مقاله است. بنابراين بايد از هرگونه بحث مفصل در تحليل پيش­فرض­ها، مباني و مباحث مقدماتي پرهيز شود و در صورت نياز به يك مطلب فرعي، آن را در پاورقي ذكر كند. توجه داشته باشيم كه در ارزيابي مقالات، معمولاً به اعتبار علمي منابع و كفايت ادله و صحت نتايج آن توجه مي­شود.

6. نتيجه: در اين قسمت توصيف مختصر و مفيدي از آنچه بدست آمده ارايه مي­شود. در حقيقت بايد مشخص شود كه مقاله به روشن شدن مسئله چه كمكي كرده است، بنابراين دستاوردها و حاصل پژوهش، بدون بيان ادله و شواهد در بخش پاياني بيان مي‏شود. نتيجه برخلاف چكيده متضمن تعريف و بيان مسأله، ضرورت تحقيق، ذكر ادله و ديدگاه­هاي رقيب نيست. نتيجه نشان مي‏دهد كه مقاله حاضر چه نوآورري­هايي داشته و چه مشكلي را حل نموده است (بر حسب اهميت آنها، روش متداول بيان نتايج آن است كه ابتدا مهم­ترين و سپس يافته­هاي كم اهميت ­تر ارائه مي­شود (همان، 1378، ص 90).

توجه داشته باشيم كه مقاله،‌ گزارش مستند و مستدل از تحقيق است اما نتيجه مقاله، گزارش نتايج تحقيق بدون ذكر استدلال، استناد و ارجاع است. نتيجه مقاله در حقيقت، پاسخ به سئوالاتي است كه از ابتدا طرح شده و اين نتايج، يافته­هاي مستدل و مستند در متن مقاله است، بنابراين از هر گونه عبارت‏پردازي و ادعاي به اثبات نرسيده، بايد شديداً خودداري نمود. نتايج معمولاً مبتني بر ترتيب منطقي پرسش­ها يا فرضيه­ها و نيز وابسته به تاييد يا رد فرضيه­هاست و ترتيب بيان نتايج نيز بر حسب ترتيب تنظيم سؤال­ها و فرضيه‏هاي آنها است. (كيف، 1375، ص 30).

7. منابع و مأخذ: اعتبار علمي مقاله به مستند و مستدل بودن آن است، ارائه فهرست كاملي از مراجع مقاله با رعايت اصل امانت‏داري و اخلاق پژوهشي مورد انتظار است. البته سبك­هاي استناددهی در كتاب­ها و مقالات متنوع است. معمولاً «راهنماي نويسندگان» در مجله يا جشنواره علمي در عمل به چگونگي ارجاعات پيروي مي­شود. اما ارجاع در پايان مقاله، ارجاع در پاورقي و ارجاع در متن، سه شيوه­ي عمده استناد است كه شيوه اخير (ارجاع درون متن) به علت سهولت، سرعت، ايجاد تمركز ذهني براي خواننده و رواج جهاني آن، بر دو شيوه قبلي برتري دارد. در این روش نام صاحب اثر، ‌تاريخ انتشار و شماره جلد و صفحه را مي­آورند. مانند : (مطهري، 1382، ج 3، ص 150) امّا نام اثر نمي­آيد.

 درباره مشخصات كتاب‏شناختي منابع تحقيق (كتاب­نامه) كه در پايان مقاله مي­آيد،‌ هماهنگ­ترين روش، همسويي با روش ارجاع نويسي در بدنه­ي اصلي مقاله است كه در پي مي­آيد. البته همانگونه که پیش­تر اشاره شد نبايد در ارجاعات و نقل‏قول­ها افراط كرد، در آن صورت مقاله به مجموعه يادداشت­ها و تحليل­هاي ديگران تبديل شده و از ارزش علمي آن كاسته مي­شود. همچنین در چگونگی ارجاعات باید مطابق سلیقه و درخواست محلی که برای آنها مقاله تهیه می­شود، عمل نمود. ارجاعات پاورقی و منابع به روش زیر انجام می­گیرد:

الف) زيرنويس (پاروقي) توصيفي

توضيحات اضافي يا اصطلاحي كه نمي­توان براي حفظ انسجام متن آن را درون متن آورد، مي­تواند زير صفحه با مشخص كردن شماره بيايد. توضيحات بايد حتي‏الامكان خلاصه باشد. ترجمه آيات و روايات در متن فارسي بيايد و در صورت نياز مي­توان متن عربي را در پاورقي آورد. كلمه­هاي بيگانه در داخل متن حتماً بايد به فارسي نوشته شود و در صورت لزوم معادل خارجي آنها در پاورقي بيايد. اينها در مورد اصطلاحات تخصصي يا نام اشخاص است. در موارد ضروري كه بايد کلمه خارجي در متن بيايد بايد در كنار صورت فارسي و داخل پرانتز نوشته شود (غلامحسين‏زاده، 1372، ص 17). توجه كنيم درهر متن يكبار معادل انگليسي آوردن آن وا‍ژه كفايت مي­كند.

ب) ارجاع در منابع

محقق بايد در پايان مقاله، فهرستي از منابع و مآخذي كه در متن به آنها استناد كرده است را به ترتيب حروف الفباي نام خانوادگي بياورد. تنها منابعي مي­آيد كه در متن از آنها استفاده شده است. در ذكر منبع حداقل پنج دسته اطلاعات، ضروري به نظر مي­رسد: 1- نام خانوادگي و نام مؤلف يا مؤلفان 2- تاريخ انتشار اثر 3- عنوان اثر 4- نام شهر 5- نام ناشر. (البته اگر كتاب تجديد چاپ شده باشد، شماره چاپ آن هم مي­آيد) جداسازي اين اطلاعات با نقطه و جداسازي اجزاي مختلف هر يك با ويرگول (،) است مانند:

الف) در تك مؤلف

جوادي، آملي،‌ عبدالله (1372). هدايت در قرآن (چاپ سوم). تهران: مركز نشر فرهنگي رجاء.

ب) در ارجاع منابع از دو مؤلف يا بيشتر به شكل زير مي­آيد

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازي، زهره (1379). روشهاي تحقيق در علوم رفتاري (چاپ سوم). تهران:‌ نشر آگاه

ج) آثار داراي مترجم به شكل زير مي­آيد

صدرالدين شيرازي، محمد (1375). شواهد الربوبيه، ترجمه جواد مصلح. چاپ دوم. تهران:‌ انتشارات سروش

د)آثار با عنوان سازمان­ها و نهادها

مركز اسناد و مدارك علمي. وزارت آموزش و پرورش (1362). وا‍ژه­نامه فارسي – انگليسي. تهران: نشر مؤلف

ه)آثار به جاي مؤلف ويراستار يا چند نفر گردآوردنده يا مجموعه مقالات به شكل زير:

شفيع‏آبادي، عبدالله (گردآورنده) (1374). مجموعه مقالات جنگ رواني. تهران:‌ انتشارات سمت.

شيوه ارجاع منابع

در جهت امانت‏داري انديشه­هاي ديگران و براي اطلاع‏رساني بيشتر خواننده براي مراجعه به متون و منابع اصلي بايد ارجاعات آورده شود. بنابراين هرگاه در متن مقاله، مطلبي از يك كتاب يا مجله يا … به صورت مستقيم يا غير مستقيم نقل شود بايد پس از بيان مطلب آن را مستند ساخت. اين مستندسازي شيوه­هاي مختلف دارد.

الف: شيوه­ ارجاع در متن

در استناد نام مؤلف و صاحب اثر بدون القاب: آقا، خانم، استاد، دكتر، پروفسور، حجت‏الاسلام، آيت‏الله و امثال آن آورده مي­شود مگر در جايي كه لقب جزو نام مشخص شده باشد مانند خواجه نصيرالدين طوسي، آخوند خراساني، امام خميني، علامه طباطبايي (دهنوي، 1377، ص 27).

1-      اثر با يك مؤلف: پس از آوردن متن، داخل پرانتز: نام خانوادگي،‌تاريخ انتشار، شماره صفحه به ترتيب مي­آيد و پس از آن نقطه مي­گذاريم مانند (ابطحي، 1382، ص 27).

2-      اثر با بيش از يك مؤلف باشد، نام خانوادگي آنان به ترتيب به همراه سال انتشار و شماره صفحه مي­آيد مانند (سرمد، بازرگان، حجازي، 1379، ص 50) و اگر بيش از سه مؤلف بود: نام خانوادگي اولين مؤلف و به دنبال آن عبارت «و همكاران» یا «و دیگران» سپس سال انتشار و شماره صفحه مي­آيد مانند (نوربخش و ديگران، 1366، ص 75).

3-      اثر با نام سازمان­ها و نهادها:

به جاي نام مؤلف، نام سازمان مي­آيد مانند (فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي، 1382، ص 34).

4-      دو يا چند اثر يك مؤلف:

همه آنها داخل پرانتز به ترتيب تاريخ نشر مي­آيد مانند (والاس، 1980، ص 15؛ 1988، ص 27؛ 1990، ص 5). و اگر چند اثر يك مؤلف در يك سال منتشر شده باشد آثار مختلف او با حروف الفبا از هم متمايز مي­گردند مانند (احمدي، 1365 الف، ص 22؛ 1365 ب، ص 16).

5-      استناد آيات و روايات

ابتدا نام سوره و سپس شماره آيه ذكر مي­شود، مانند: (بقره، 39). در خصوص نهج­البلاغه نام كتاب و شماره خطبه يا نامه (نهج‏البلاغه، خطبه 33) و روايات غير نهج‏البلاغه، نام گردآورنده روايات، تاريخ نشر، شماره جلد و صفحه مانند (مجلسي، 1403، ج 56، ص 198).

ب) ارجاع­دهي مقالات

ابتدا نام مؤلف يا مؤلفان، سپس تاريخ انتشار، بعد عنوان مقاله، به دنبال آن نام مجله و شماره آن ذكر مي­شود آنگاه شماره صفحات آن مقاله در آن مجله با حروف مخفف صص در فارسي وPP در انگليسي، مانند حداد عادل، غلامعلي (1375)، انسان عيني، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ش 9، صص 41-35.

ج) ارجاع پايان‏نامه و رساله

پس از ذكر عنوان بايد ذكر شود كه آن منبع پايان‏نامه كارشناسي ارشد يا رساله دكتری و به صورت چاپ نشده است، سپس نام دانشگاه به شكل زير:

ايزدپناه، عباس (1371)، مباني معرفتي مشاء و اهل عرفان، پايان‏نامه كارشناسي ارشد، چاپ نشده. دانشگاه قم.

د) ارجاع به يك روزنامه

همانند ارجاع مقاله در مجله است مانند:

محمودي، اكبر (1375، 21 مهر) موانع توسعه در ايران، روزنامه كيهان، ص 6.

ه­) ارجاع به فرهنگ نامه و دايره المعارف

در ارجاع نام سرپرست و بقيه موارد مثل كتاب عمل مي­شود مانند:

بجنوردي، سيد كاظم و همكاران (1377)، دائرة المعارف بزرگ اسلامي (چاپ دوم)، تهران؛ مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامي

و) ارجاع به كنفرانس­ها، سمينارها و گزارش­ها

·        مطلبي از دايره المعارف در شبكه وب

Seven years war. Britannica online.vers.92.2.apr.1998.

Encyclopaedia Britannica. 02 nov 2030http://www.eb.om;180/.

ارائه گزارش از همايش و سمينارها بايد به شكل زير باشد (سلطاني، 1363، ص 19).

همايش بين‏المللي نقش دين در بهداشت و روان (1380)، چكيده مقالات اولين همايش بين‏المللي نقش دين در بهداشت روان،‌ تهران: دانشگاه علوم پزشكي ايران.

ز) نقل از منابع الكرونيكي (اينترنت)

امروز نقل از منابع اينترنتي يكي از منابع ارجاعي است كه در ذكر آن اطلاعات ضروري به ترتيب زير بيان مي­شود (ترابيان، 1987، ترجمه قنبري، 1380).

بارلو،‌جان پي (1996)، درخت يوشع مي­لرزد در مجله CORE (روي خط اينترنت) ج 8، ش 1، (92 نقل شده تاريخ 25 مارس 1996، قابل دسترسي در:

:Pub/Zines/c.Re-Zine file:ptp.e text.org pirectorg .g. 8corel.

·        ارجاع يك مقاله در مجله الكترونيكي

Miles, Adrian. Singin in the Rain: a hypertextual Reading. “Postmodern Culture 8.2(1998).02 nov 2000.

http://muse.jhu.edu/jourals/pme/voo8/8.2 miles.html

·        در ارجاع يك كتاب الكترونيكي در شبكه وب

Austen, Jane. Pride and prejudice.de. henry chur chyrd.

Nov 2000.http://www.pemberley.com/jahein;o/pridprej.html.

 نكاتي درباره تايپ مقاله:

امروزه تقريباً اكثر مجلات علمي، مقالات خود را به صورت تايپ شده مي­پذيرند. از اين رو بيان برخي از اصول تايپ مفيد فايده است.

الف) عنوان مقاله در وسط سطر و با فاصله 4 سانتي­متر از بالا با قلم يا فونت لوتوس شماره 16 تايپ مي­شود.

ب) نام مؤلف در زير عنوان و در وسط سطر و با فاصله 5/1 سانتي­متر با قلم ترافيك شماره 10 تايپ مي­شود.

ج) رتبه علمي و محل خدمت مؤلف يا مؤلفان با علامت ستاره يا شماره در پاورقي همان صفحه با قلم لوتوس نازك شماره 12 كه متناسب با قلم پاورقي است، تايپ مي­گردد.

د) عناوين فرعي مقاله با شماره­هاي تفكيك كننده مانند 01، 02، 03، با قلم لوتوس سياه شماره 14 تايپ مي­شود.

هـ) عناوين فرعي با شماره­هاي تفكيكي 101، 201 و … با قلم لوتوس سياه شماره13 تايپ مي­شود.

و) متن مقاله با قلم لوتوس نازك، شماره 14 تايپ شده و ابتداي هر پاراگراف يا بند با كمي تورفتگي (اشپون) با فاصله 5/0 سانتي­متر آغاز مي­گردد.

ز) فاصله بين سطرهاي متن 5/1 سانتي­متر و فاصله آنها از عنوان­هاي فرعي 2 سانتي­متر است.

ح) فاصله حاشيه صفحه­ها از هر طرف 2 سانتي­متر و از بالا و پايين نيز 2 سانتي­متر و فاصله آخرين سطر با پاورقي 1 سانتي­متر است.

ط) نقل قول مستقيم در داخل گيومه با قلم لوتوس نازك شماره 12 تايپ مي­گردد.

ی) شماره صفحات در گوشه سمت چپ و بالاي صفحه تايپ مي­گردد.

ك) مقاله فقط بايد بر يك روي صفحه تايپ شود

ل) در تايپ مقاله بايد از بكار بردن قلم­هاي متنوع و متفاوت پرهيز كرد.

م) قلم انگليسي لازم براي تايپ پاورقي Times medium با شماره 8 است و همين قلم براي انگليسي در متن و منابع با شماره 10 استفاده مي­شود.

نشانه هاي مؤمن

1)  الْحَاضِرُونَ الصَّلَاةَ {در نماز جماعت حاضرند.}

2) و الْمُسَارِعُونَ إِلَى الزَّكَاةِ {در پرداخت زكاة شتابان.}

3) و الْمُطْعِمُونَ الْمِسْكِينَ {مستمندان را اطعام كنند.}

4) الْمَاسِحُونَ رَأْسَ الْيَتِيمِ {بر سر يتيم دست نوازش كشند.}

5)  الْمُطَهِّرُونَ أَطْمَارَهُمْ {لباسهاى خود را پاكيزه دارند.}

6)  الْمُتَّزِرُونَ عَلَى أَوْسَاطِهِمُ بند زير جامه را بكمر بندند (تا ستر عورت شود و بزمين نكشد).

7)  الَّذِينَ إِنْ حَدَّثُوا لَمْ يَكْذِبُوا {اگر خبر دهند دروغ نگويند.}

8)  و إِذَا وَعَدُوا لَمْ يُخْلِفُوا {اگر وعده كنند خلف ننمايند.}

9) و إِذَا ائْتُمِنُوا لَمْ يَخُونُوا {چون امانت گيرند خيانت نكنند.}

10)  و إِذَا تَكَلَّمُوا صَدَقُوا {چون سخن گويند راست گويند.}

11) رهْبَانٌ بِاللَّيْل{ِ در شب عابدند.}

12)  أسُدٌ بِالنَّهَارِ {در روز شير دليرند. }

13) صائِمُونَ النَّهَارَ {روزها روزه دارند.}

14) قائِمُونَ اللَّيْلَ{ شبها (براى عبادت) بپاخيزند.}

15) لا يُؤْذُونَ جَاراً {همسايه را نيازارند.}

16) و لَا يَتَأَذَّى بِهِمْ جَارٌ همسايه از آنها آزار نبيند (اگر چه بوسيله بچه و خادم آنها باشد).

17) الَّذِينَ مَشْيُهُمْ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنٌ {بر زمين با آرامش گام بردارند.}

18) و خُطَاهُمْ إِلَى بُيُوتِ الْأَرَامِلِ {بخانه ‏هاى بيوه زنان (بمنظور كمك و مساعدت) رهسپارند.}

19) و عَلَى أَثَرِ الْجَنَائِزِ {تشييع جنازه كنند.}

20) جعَلَنَا اللَّهُ وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الْمُتَّقِين‏ خدا ما و شما را از جمله متقين قرار دهد (كنايه از اينكه صفت بيستم آنها تقوى است)

منابع
الكافي ،ج‏2 ،232 ، باب المؤمن و علاماته و صفاته
أمالي الصدوق، 547 ، المجلس الحادي و الثمانون‏
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ، ج‏64 ، 277و 276 ، باب 14، علامات المؤمن و صفاته
كنز الفوائد ، ج‏1 ، 87 ، فصل في صفة أهل الإيمان

مذاکره، یعنی چه؟

مقام معظم رهبری می فرمایند: صرف این‌که شما بروید با آمریکا بنشینید حرف بزنید و مذاکره کنید، مشکلات حل می‌شود؟ این‌طور که نیست. مذاکره در عرف سیاسی، یعنی معامله. مذاکره با آمریکا، یعنی معامله با آمریکا. معامله، یعنی داد و ستد؛ یعنی چیزی بگیر، چیزی بده. تو از انقلاب اسلامی، به آمریکا چه می‌خواهی بدهی، تا چیزی از او بگیری؟ آن چیزی که شما می‌خواهید به آمریکا بدهید، تا در مقابل از او چیزی بگیرید، چیست؟ ما چه می‌توانیم به آمریکا بدهیم؟ او از ما چه می‌خواهد؟ آیا می‌دانید که او چه می‌خواهد؟ “وَما نَقَموا مِنهُم إِلّا أَن يُؤمِنوا بِاللَّهِ العَزيزِ الحَميدِ” . واللَّه که آمریکا از هیچ‌چیز ملّت ایران، به قدر مسلمان بودن و پایبند بودن به اسلام ناب محمّدی، ناراحت نیست. او می‌خواهد شما از این پایبندی خودتان دست بردارید. او می‌خواهد شما این گردنِ برافراشته و سرافراز را نداشته باشید؛ حاضر هستید؟ (منظومه قرآنی / جلد چهارم/ سیاست در قرآن / ص53)

فرق تكلم و سكوت

تكلم وسخن گفتن
از رحمت رحمانيه الهيه است
ولى سكوت و لب فرو بستن
از رحمت رحيميه حق تعالى است

لذا آن سفره عام براى همه است ولى اين سفره خاص است كه اهل دل از آن طرفى مى بندند. با داشتن آن ، نفس دائما مشغول است و انصراف از اين نشئه پيدا نمى كند
ولى اين موجب انصراف از اين نشئه و موجب انقطاع الى الله است كه و المنصرف بفكره الى قدس الجبروت مستديما لشروق نور الحق فى سره تحقق مى يابد

آن اشتغال به غير آورد و اين يكى اشتغال به خويشتن آن انسان را به غير خدا انس مى دهد و اين انس به حق را روزى مى كند.
 آن انسان را مى ميراند و اين درون را گويا و احيا مى نمايد. آن كثرت آورد و اين وحدت و توحد.
 آن دنيا را بروز مى دهد و اين قيامت برپا مى كند. آن انسان را اهل ظاهر بار مى آورد، اين اهل باطن .

حضرت علامه حسن زاده آملي

منبع:شرح دفتر دل

آیت‌الله بهجت رحمه الله علیه:
محال است کسی راه قناعت را پیشه نکند، و به آنچه دارد راضی گردد! برعکس اگر کسی قناعت کند، مایحتاجش به او می‌رسد، هر چند زیاد باشد!
در محضر بهجت، ج١، ص۴٠

به نقل از راسخون در 23 ژانويه 1950م پارلمان رژيم صهيونيستي موسوم به كِنِست، شهر بيت المقدس قبله اول مسلمانان را به عنوان پايتخت اين رژيم اعلام كرد. اين تصميم پارلمان رژيمِ اشغال‏گر قدس، خشم اعراب و مسلمانان را برانگيخت.

با وجود اين، تلاش‏هاي رژيم صهيونيستي به منظور جلب رضايت ساير كشورها براي به رسميت شناختن بيت المقدس به عنوان پايتخت اين رژيم و انتقال سفارت‏خانه‏ هاي آنها به اين شهر، به جايي نرسيد و تاكنون، تل‏آويو، پايتخت رژيم اشغال‏گر قدس شناخته مي‏شود.

به امید نابودی اسرائیل اشغالگر

استاد فاطمي نيا:

سحرها را از دست ندهيد ؛ ولو دو ركعت هم اگر ميتوانيد نماز (نافله شب) بخوانيد.
در اين زمانه هم كه به بركت موبايل و تلويزيون و… اكثر مردم تا نيمه شب مشغول و سرگرم هستند!
سحرها را ضايع نكنيم ، اگر نماز مستحبي هم نخوانديم ، حداقل ده مرتبه ” يا ارحم الرّاحمين” بگوييم!
اگر آن را هم انجام ندادي اقلاً رو به قبله بنشين و بگو:
” سبحان الله والحمدلله و لا اله الّا الله و الله اكبر”
یک صلوات که میتوانی بفرستی
اگر در چند سحر با جانت و تمام وجودت اين جمله را بگويي ،عالمت عوض ميشود عاشق خدا میشوی…

آیت الله سیدابراهیم خسروشاهی، از شاگردان امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره)، در ساعات اولیه صبح امروز مورخ 2 بهمن 1395، درگذشت.

این عالم فقید در سال ۱۳۰۳ در کرمانشاه به دنیا آمد، پدرش سید هاشم فرزند حاج سیدجعفر از متدینین خسروشاه ( خسروشهر)، در مسیر سفر زیارت عتبات عالیات، در کرمانشاه رحل اقامت می‌افکند، بعد از اینکه همسرش فوت می‌کند، با خانواده‌ای یزدی‌الاصل، وصلت می‌کند. آیت‌الله خسروشاهی ثمره این ازدواج مبارک است، پدر برای این که به روایت «در فتنه‌های آخرالزمان به قم پناه ببرید» عمل کرده باشد، به قم مهاجرت می‌کند و زمانی که آیت‌الله خسروشاهی ۷-۸ ساله بوده از دنیا می‌رود.

پس از فوت پدر، کودکی آیت‌الله خسروشاهی، به سرپرستی مادر به سختی سپری می‌شود و در عنفوان جوانی تقدیری مبارک او را به محضر مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عباس تهرانی می‌کشاند.

وی فریفته اخلاق و جاذبه‌های معنوی آیت‌الله شیخ عباس تهرانی می‌شود و میل به طلبگی در او شدت می‌یابد و با اینکه از سختی‌های زندگی طلبگی و مشکلات طلبه‌ها و حوزه‌های علمیه با خبر است با تنی چند از دوستانش خدمت آن بزرگوار می‌رسند و از ایشان می‌خواهند که دروس حوزوی را در محضرش آغاز کنند، آیت‌الله تهرانی که از شاگردان برجسته حاج شیخ عبدالکریم حائری به شمار می‌رفته، دروس مقدماتی حوزه را برای این گروه کوچک تدریس می‌کنند.

آیت‌الله خسروشاهی، وقتی با فدائیان اسلام و سپس با امام خمینی آشنا می‌شود، شجاعانه و عاشقانه در وادی مبارزه با رژیم طاغوت قدم می گذارد.

در مدرسه فیضیه با علامه طباطبایی آشنا می‌شود و رابطه‌شان به دوستی نزدیکی می‌انجامد و در جلسات تفسیر و اخلاق ایشان شرکت می‌کند . او همچنین به مجلس درس فقه آیت‌الله العظمی بروجردی راه می‌یابد و از آنجا وارد جرگه اصحاب جامع‌الاحادیث می‌شوند . دروس خارج اصول را نزد مرحوم عبدالجواد اصفهانی شاگردی می‌کند و در بحث‌های فقهی منزل مرحوم آیت‌الله العظمی گلپایگانی به همراه بزرگانی چون مرحوم آیت‌الله شیخ علی‌پناه اشتهاردی و مرحوم آیت‌الله مشکینی حاضر می‌شود.

آیت الله خسرو شاهی به امر آیت‌الله العظمی گلپایگانی برای تبلیغ به کرمانشاه می‌رود و بعد از محرم ۴۲ که به خاطر سخنرانی‌اش در عاشورا در کرمانشاه به شهربانی احضار شد، برای فرار از آزار و اذیت‌های سازمان امنیت و به عشق امام خمینی، رهسپار نجف می‌شود و ضمن حضور در درس امام  از محضر مرحوم سیدعبدالاعلی سبزواری در درس خارج بهره می‌برند تا اینکه به امر امام خمینی دوباره به کرمانشاه باز می‌گردد.

بعد از ازدواج دخترش با حجت‌الاسلام شیخ محسن حبیبی، به تهران کوچ می‌کند و بعد از انقلاب علی‌ رغم دعوت بزرگانی چون شهید دکتر بهشتی، به مناصب قضایی و دولتی نزدیک نمی‌شود و به اقامه نماز جماعت در مسجد المهدی(عج) و تدریس بعضی از دروس حوزوی در مدارس علمیه تهران از جمله مروی بسنده می‌کند.

ایثار بهترین کرامت اخلاقی

ایثار در لغت چنین آمده است: ( ایثار، برگزیدن غرض دیگران را برغرض خویش مقدم داشتن، منفعت غیر را برمصلحت خود مقدم داشتن، و این كمال درجه سخاوت است.كرامت كردن، ایثارگری آن است كه ایثار میكند یا آماده ایثاراست) 1
ایثار از آن مفاهیمی است که ابعاد گسترده ای را در بر می گیرد این خصیصه والای انسانی در همه بخش های زندگی انسان حضور و بروز دارد .
ایثار موجب جلب رضای الهی است که خداوند می فرماید: این اموال برای فقیران مهاجرانی است که از خانه و کاشانه و اموال خود بیرون رانده شدند در حالی که فضل الهی و رضای او را می طلبند و خدا و رسولش را یاری می کنند و آنها راستگویانند .2
علی علیه السلام می فرماید : ایثار بهترین کرامت اخلاقی انسان هاست.3
ابو بصیر حذری گوید : روزی علی علیه السلام به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها فرمود: آیا نزد تو برای خوردن یافت می شود ؟ فرمود: نه سوگند به آنکه پدرم را به رسالت گرامی داشت و تو را به وصایت، دو روز است که هر خوردنی نزد من می آید ، ایثارگرانه تو و پسرانم حسن و حسین بر خود مقدم میدارم امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود : ای فاطمه چرا مرا آگاه نساختی تا چیزی برایتان فراهم آورم فاطمه (س) فرمود: ای ابوالحسن من از خدایم شرم دارم که تو را به کاری وا دارم که انجام نتوانی.4
امیرالمومنین علی علیه السلام در نامه 45 نهج البلاغه خطاب به عثمان بن حنیف انصاری حاکم بصره نوشت آیا من با شکم سیر بخوابم در حالیکه در اطراف من شکم های گرسنه و جگرهای تشنه است.
منابع:
1 - دهخدا 1385 ص383
2 - سوره حشر آیه 8
3 - غررالحکم ص376
4 - بحار الانوار ج37ص103
5 - نهج البلاغه نامه 455

استاد پناهیان:

اشکال ما که با وجود این همه امکانات هنوز این همه مشکلات در کشور داریم، این است که مؤمنین، رشد معنوی خود را در کار تشکیلاتی نمی‌بینند. اشکال ما این است که اساساً اخلاق و معنویت منهای تشکیلات در جامعۀ ما تبلیغ و تبیین می‌شود. یک حزب‌اللهی بدون اینکه کار تشکیلاتی بکند و عُرضه و اخلاق تشکیلاتی بودن را داشته باشد، می‌تواند به‌سهولت خودش را حزب‌اللهی و مؤمن بنامد! بله؛ چنین کسی در تظاهرات هم شرکت می‌کند، و حرکت‌های توده‌ای را بلد است، ولی این کافی نیست.

سخنرانی در محضر امام خامنه‌ای - ۹۵/۸/۳۰

شادی ارواح رفتگانمان و ارواح همه شهدا، مومنین و مومنات فاتحه (حمد)با سه قل هو الله همراه با صلوات بر محمد و آل محمد بفرستیم و به آنها هدیه کنیم.

امام خمینی (رحمه الله علیه)

- اگر روحانیون شکست بخورند، جمهوری اسلامی شکست می خورد. این مطلب را بارها گفته ام که روحانیون باید وضعی ارشادی داشته باشند، نه این که بخواهند حکومت کنند. کاری نباید بکنیم که مردم بگویند اینها دستشان به جایی نمی رسید، حالا که رسید دیدید این طور شدند.
- استبداد دینی خود تهمتی است که از کنارش نباید گذشت، رادیوها مرتب از آن سخن می گویند و ما را به خودکامگی متهم می کنند. روحانیون نباید کاری کنند که شاهد دست دشمن بدهند. دخالت ما باید نهی از منکر و امر به معروف باشد.

                                                                                                                    صحیفه نور جلد ۱۹ صفحه ۵۰

شهادت نواب صفوي و یارانش
  شهيد سيدمجتبي نواب صفوي در سال 1303ش در خاني‏آباد تهران به دنيا آمد و پس از اتمام دروس ابتدايي، به آبادان سفر کرد. سيد مجتبي سپس براي ادامه تحصيل به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آن‏جا از محضر مدرسين حوزه علميه نجف اشرف بهره‏مند گرديد. وي پس از چهار سال اقامت در نجف به دستور آيت‏اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني جهت مبارزه با کجروي‏هاي کسروي به ايران آمد و با تشکيل “جمعيت فداييان اسلام” به مبارزه با بدخواهان و بدانديشان پرداخت. ترور وابستگان استعماري مانند احمد کسروي، عبدالحسين هژير، علي رزم‏آرا و حسين علاء از جمله فعاليت‏هاي سياسي اين جمعيت مي‏باشد. شهيد نواب صفوي همچنين با حکومت دکتر مصدق به خاطر عدم عمل به احکام اسلامي به مخالفت برخاست و به همين جهت در ايام نخست وزيري مصدّق، دستگير و به زندان افتاد و تا سقوط حکومت مصدق در زندان بود. سرانجام اين مجاهد خستگي‏ناپذير به همراه سه تن از همرزمانش به نام‏هاي خليل طهماسبي، مظفر علي ذوالقدر و سيدمحمد واحدي در بيدادگاه رژيم پهلوي محکوم و در صبحگاه 27 دي 1334 شمسي تيرباران شده و به خيل شهدا پيوستند. بدين ترتيب پرونده ده سال فعاليت سياسي و اجتماعي جمعيت فداييان اسلام بسته شد و جنايت ديگري در پرونده سياه خاندان پهلوي ثبت گرديد. زندگي نامه وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوُا في سَبيلِ اللهِ اَمْواتاً بَلْ اَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ(1) سيد مجتبي تهراني معروف به نواب صفوي، در سال 1303 شمسي در خانواده اي روحاني و اصيل در خانه محقري در خاني آباد تهران قدم به عرصه ي وجود گذاشت. وي با علاقه و عشقي وصف ناشدني به روحانيت و به قصد ادامه راه آبا و اجداد خود، در اواخر سال 1320، پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه، رهسپار حوزه علميه نجف اشرف شد. شهيد از طرف مادر به سادات دُرچه اصفهان منتسب و از طرف پدر ميرلوحي است. شهيد عنوان نواب صفوي را از خاندان مادر به ارث برده است. پدر او مرحوم سيد جواد ميرلوحي، دانشمندي روحاني بود که در اثر فشار حکومت رضاخان مجبور به ترک لباس روحانيت شد، اما از طريق تصدي وکالت دادگستري همچنان به داد مظلومان مي رسيد. مرحوم سيد جواد در سال 1314 يا 15 در اثر مشاجره و درگيري لفظي با (داور) وزير عدليه ي رضاخان، غيرت علويش به جوش آمد و يک سيلي نثار وي کرد که در اثر آن سه سال به زندان افتاد. شهيد پس از ورود به نجف اشرف، بدون کوچکترين درنگي به فراگيري مقدمات پرداخت و روابط تنگاتنگي با علماي دلسوز و بيدار و مبارز از جمله صاحب کتاب جهاني و کم نظير الغدير، آيت الله علامه اميني قدس سره برقرار کرد. آيت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب درباره ي شهيد مي فرمايند:(2) بايد گفت که اولين جرقه هاي انگيزش انقلابي اسلامي به وسيله ي نواب در من به وجود آمد و هيچ شکي ندارم که اولين آتش را در دل ما نواب روشن کرد. اعدام انقلابي کسروي و اعلام موجوديت فداييان اسلام بعد از شهريور 1320 و فراگير شدن جنگ جهاني دوم، ايران نيز گرفتار شرايط دشواري شد، از يک طرف مورد تجاوز متفقين قرار گرفت، و از طرف ديگر سود جوياني قلم به مزد و اجير، از آزادي سوء استفاده مي کردند و از طريق ترويج فرهنگ غربي به جان مسلمانان افتاده بودند و درصدد بودند تا آنچه رضاخان از طريق زور قلدري نتوانسته بود انجام دهد، از طريق قلم و نگارش با مخدوش نمودن تاريخ اسلام انجام دهند. «احمد کسروي» از جمله افرادي بود که خط معارض و مهاجم عليه اسلام تشيع را دنبال مي کرد. او نه تنها در کتاب «شيعي گري» به روحانيت، مقدسات اسلامي، پيشوايان مذهب تشيع و امامان بحق و معصوم عليهم السلام حمله مي کرد، بلکه در کتاب هاي صوفي گري، بهاييگري، مادي گري و حتي تاريخ مشروطيت، مقدسات ديني و روحانيت را مورد حمله قرار داد. نواب با کتاب هاي کسروي در نجف آشنا شد و موجي از احساسات مذهبي و ديني وجودش را فرا گرفت. کتاب ها را نزد علما برد و از آن ها نظر خواست. همه حکم به مهدور الدم بودن نويسنده ي کتاب ها دادند. سيد در اواخر 1323، وارد تهران شد و بدون درنگ به خانه ي کسروي رفت و او را از گفتن و نوشتن سخنان توهين آميز به اسلام و ائمه ي شيعه عليهم السلام و روحانيت برحذر داشت و وقتي مطمئن گرديد که وي اصلاح پذير نيست، آماده ي اجراي حکم الهي شد. شهيد نواب در هشتم ارديبهشت 1324، در سر چهارراه حشمت الدوله به کسروي حمله کرد ولي توسط پليس دستگير و زنداني شد. بعد از آزادي از زندان، موجوديت فداييان اسلام را طي يک اعلاميه ي رسمي با جمله ي هوالعزيز و تيتر « دين و انتقام» اعلام کرد و اعدام کسروي را پيگيري نمود نواب صفوي به تدريج با جاذبه ي خود، جواناني چون شهيد سيد حسين امامي را جذب نمود و امامي در 20 اسفند 1324، بر کسروي يورش برد و او را زير ضربات اسلحه ي سرد و گرم قرار داد و چون فرشته ي قهر جانش را گرفت. فداييان اسلام و مجريان حکم الهي دستگير شدند و خبر اعدام انقلابي کسروي در همه جا منتشر شد و مردم مسلمان را غرق در شادي و سرور نمود. بعد از سال 1327، که جنبش ملي شدن صنعت نفت به اوج خود رسيد و فعاليت گروه هاي مخالف رژيم علني شد و اقليت موجود در مجلس مانع تصويب قرار داد «گس گلشاييان» گرديد، رژيم استبدادي شاه براي اين که حتي اقليت مخالفي نيز وارد مجلس نشود، توسط «هژير» دست به تقلب در انتخابات زد و به بهانه ي ترور شاه و دست داشتن آيت الله کاشاني در اين ترور، ايشان را بازداشت و به لبنان تبعيد کرد. فداييان اسلام «هژير» را اعدام انقلابي کردند و با نامزد نمودن آيت الله کاشاني و مصدق، گروه اقليت دوباره به مجلس راه يافت. با وجود اين که نواب ميانه ي خوبي با ملي گراها نداشت، اما با توجه به رهبريت آيت الله کاشاني و به منظور وحدت مبارزات اسلامي و ملي، از همگامي و همراهي با آن ها دريغ نورزيد. اعدام انقلابي رزم آرا رزم آرا نخست وزير رژيم پهلوي و دست نشانده ي انگلستان، با ملي شدن صنعت نفت به شدت مخالفت مي کرد و مي گفت که ملت ايران توانايي و لياقت اداره ي اين صنعت عظيم را ندارد و به عناوين مختلف در تصويب اين قانون در مجلس شوراي ملي کارشکني مي کرد. در روز 16 اسفند 1329 زماني که اتومبيل رزم آرا جلوي مسجد امام (شاه سابق) توقف کرد و نخست وزير جهت شرکت در ختم آيت الله فيض قصد ورود به صحن مسجد را داشت، خليل طهماسبي بي درنگ از پشت سر با شليلک سه گلوله او را از پاي درآورد و خود نيز توسط مأموران دستگير شد. او در بازجويي مي گويد: من نمي گويم سمندر باش يا پروانه باش چون به فکر سوختن افتاده اي مردانه باش بلي من طهماسبي هستم و باکي از کشته شدن ندارم، براي اين که خداي متعال مي فرمايد: وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوُا في سَبيلِ اللهِ اَمْواتاً بَلْ اَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ پس شما اين را مسلم بدانيد کسي که شخصيتي را تشخيص داد خائن به دين و مملکت است ترس از کشته شدن ندارد. آن ها زنده اند. ما معتقد به اين حقايق هستيم.» قتل رزم آرا در دل رژيم چنان وحشتي انداخت که دولت بعدي (حسين علاء) نتوانست با ملي شدن صنعت نفت مخالفتي نمايد و مجبور به استعفا گرديد و مجلس، مصدق را به نخست وزيري انتخاب کرد. آيت الله کاشاني در مصاحبه اي در رابطه با قتل رزم آرا چنين اظهار نظر کرد: «اين عمل (هلاکت رزم آرا) به نفع ملت ايران بود و آن گلوله و ضربه عاليترين و مفيدترين ضربه اي بود که به پيکر استعمار و دشمنان ملت ايران وارد آمد» و در مصاحبه اي ديگر اظهار مي دارد: «… نخست وزير مقتول در زمان حيات خود از منافع شرکت نفت جنوب و سياست استعماري انگلستان به شدت حمايت مي کرد. چون عموم طبقات مردم ايران با تصميم قطعي و خلل ناپذيري براي کوتاه کردن دست طمع سياست استعماري نفت جنوب قيام کرده بودند، پافشاري رزم آرا براي مقاوت در مقابل افکار عمومي ملت ايران و حمايت از شرکت نفت باعث خشم شديد و عمومي مردم ايران گرديد و جواني غيور، وطن پرست و متدين از ميان مردم ايران برخاست و نخست وزير بيگانه پرست را به جزاي اعمال خود رسانيد…(3) در مرداد 1331، ماده ي واحدي به تصويب مجلس رسيد که چون خيانت حاجي علي رزم آرا بر ملت ايران ثابت گرديده، هر گاه قاتل او استاد خليل طهماسبي باشد به موجب اين قانون مورد عفو قرار مي گيرد. بدين ترتيب در 23 آبان همان سال، طهماسبي پس از دو سال و اندي از زندان آزاد گرديد.(4) آيت الله کاشاني در پي آزادي شهيد طهماسبي او را به عنوان «شمشير برّان اسلام» و «مجري اراده و افکار ملت ايران» مورد ستايش قرار داد.(5) پايان کار فداييان اسلام فداييان اسلام از راه تشکيل جلسات تفسير قرآن و اسلام شناسي بر اساس مکتب تشيع، به فعاليت خود ادامه مي دادند و پرچم سبز و سفيد خود را با کلمات زيباي «لا اله الا الله، محمد رسول الله و علي ولي الله» آراسته بودند. در آن موقع در دولت حسين علاء پيوستن ايران به پيمان بغداد مطرح بود که در حقيقت ايران يکي از اقمار منطقه ي انگليس و امريکا مي شد. فداييان اسلام در 25 آبان که علاء براي شرکت در ختم مرحوم سيد مصطفي کاشاني وارد مسجد امام (شاه سابق) شد توسط مظفر ذوالقدر هدف قرار گرفت اما گلوله به او اصابت نکرد و جان سالم به در برد. در اول آذر 1334، نواب و خليل طهماسبي و عبدالحسين واحدي و جمعي ديگر از فداييان اسلام دستگير شدند و در يک محاکمه ي فرمايشي نواب، سيد محمد واحدي و مظفر ذوالقدر محکوم به اعدام و همگي در حالي که اذان مي گفتند، تيرباران شدند. جمعيت فداييان اسلام و بخصوص رهبر آن، نواب صفوي و معاون او، سيد عبدالحسين واحدي در تقويت و روي کار آمدن جبهه ي ملي و تصويب ملي شدن صنعت نفت ايران و انتخاب اعضاي جبهه ي ملي به نمايندگي مجلس بازگشت آيت الله کاشاني از تبعيد، نقش اساسي داشتند و اگر قيام مسلحانه ي آن ها نمي بود و رژيم پهلوي از اين جمعيت حساب نمي برد، هيچ يک از موارد ياد شده عملي نمي شد. نامه ي شهيد نواب صفوي به دکتر مصدق(6) شهيد قبل از کودتاي 28 مرداد 1332، در نامه اي به دکتر مصدق او را از سقوط دولت با خبر و به وي جهت اجراي احکام الهي هشدار مي دهد. «هو العزيز آقاي دکتر محمد مصدق نخست وزير پس از سلام، شما و مملکت در سخت ترين سراشيب سقوط قرار گرفته ايد. چنانچه احساس کرده و معتقد شده باشيد که نجاتبخش شما مملکت، اجراي برنامه ي مقدس پيغمبر اکرم صلي الله عليه وآله مي باشد و پس از تمام جريانات گذشته آماده ي اجراي احکام مقدس اسلام باشيد، قول مي دهم که شما و مملکت را به ياري خداي توانا و به برکت اجراي احکام و تعاليم عاليه ي اسلام از هر بدبختي و سقوط و فسادي حفظ نموده، به منتهاي عزت و سعادت معنوي و اقتصادي برسانم.» 8 شوال المکرم ه.ق 1372 30 خرداد ماه ه.ق 1332 شهيد از زبان همسرش خانم «نيرالسادات احتشام رضوي» چنين مي گويد: «… خدا رحمت کند، مادرش مي فرمود: نواب يک استعداد خاصي داشت… اين قدر استعدادش فوق العاده بود که سالي دو کلاس مي خواند. بعد از اين که دوران ابتدايي تمام مي شود در دبيرستان صنعتي «ايران – آلمان» شروع به درس خواندن مي کند… و در همان دوران تحصيل به نفع اسلام و عليه پهلوي مبارزه مي کند. او يک حالت مبارزه و يک روح با شهامتي داشت که عجيب بود. در همان زمان، مجلس قانوني را تصويب مي کند که نواب مخالفت مي کند و 1500 و 1600 نفر از دانش آموزان را جمع مي کند و تظاهراتي را جلوي مجلس راه مي اندازد که رژيم را وا مي دارد تا درخواست فوق را بپذيرد. اما نواب و همراهانش پذيرش زباني را کافي ندانسته، درخواست پذيرش مکتوب موضوع را مي کنند. لکن عوامل رژيم به جاي پاسخ مثبت اقدام به تيراندازي مي کنند که در نتيجه يک نفر به شهادت مي رسد… بعد از اين که ديپلم مي گيرد به آبادان مي رود وارد شرکت نفت مي شود. آن جا که کار مي کنند يکي از متخصصين انگليسي به يکي از کارگرها سيلي مي زند. آقاي نواب بسيار برانگيخته مي شود و مي گويد: واي بر شما که يک کارگر ايراني را يک انگليسي بزند و همه سکوت کنند، در حالي که آنان در کشور ما هستند و از منافع ما استفاده مي کنند، و يک عده کارگر را عليه آنان جمع مي کند. آن متخصص انگليسي مي آيد و عذر خواهي مي کند، ولي شهيد نواب مي گويد، نه خير بايد قصاص بشود، که اين امر منجر به شورش مي گردد. آن گاه تصميم مي گيرند نواب را از بين ببرند که دوستان نواب او را مخفيانه از بصره به عراق مي فرستند. نامه ي شهيد به فرزند خويش شهيد در فروردين 1334، خطاب به فرزندش مهدي، اين نامه را مي نويسد: «فرزندم مهدي عزيز: صفحه ي دلت بايد آيينه اي باشد که حقايق قرآني در آن منعکس گرديده و از آن به قلوب ديگران رسيده، محيط شما و اجتماع دور و نزديک شما را منور کند. اين قرآن و آن صفحه ي دل پاک شما. سلامي براي هميشه از دلم برايت، و محبت خدا و محمد و آلش هميشه در دلت.»

پي نوشتها: 1- سوره ي آل عمران، آيه ي 169. 2- مجله ي پانزده خرداد، شماره ي 5 و 6، ص 7. 3- گذشته چراغ راه آينده است، ص 570. 4- مسايل سياسي – اقتصادي نفت ايران، دکتر ايرج ذوقي، فصل ششم، ص 261. 5- مجله ي پانزده خرداد، شماره ي 3، سال 1370، ص 36. 6- مجله ي پانزده خرداد 1373، شماره ي 17، ص 128.

امام علی (علیه السلام) :

با نفس خویش بستیز و توان و کوشش خود را برای آخرت بکار گیر.

میزان الحکمه ج1 ص58

1. بخش قرآن پايگاه آل البيت: www.al-shia.com/html/eng/index.htm
علوم قرآنى، تفسير، حافظان قرآن، تصاوير، ترجمه قرآن و دعا
زبان: انگليسى
2. بخش قرآن پايگاه الاسلامwww.al-islam.org/quran
متن قرآن با 3 ترجمه انگليسى با قابليت جستجو
زبان: انگليسى
3. خدا و قرآن
سه ترجمه انگليسى قرآن، تفسير، مقالاتى درباره قرآنwww.al-islam.org/allah/index.html
زبان: انگليسى
4. كتب و مقالات قرآنىwww.al-islam.org/index/main3.htm#quran
شامل چندين كتاب، چندين مقاله، چند سخنرانى درباره قرآن
زبان: انگليسى
5. كتب و مقالات‏ قرآنىwww.al-islam.org/arabic/main3.htm#quran
شامل دو كتاب و يك سخنرانى درباره قرآن
زبان: عربى
6. بخش قرآن پايگاه سلام‏ ايران www.salamiran.org
متن قرآن (عربى)، يكدوره ترتيل با صداى استاد پرهيزگار، قرائت تحقيق و پخش مستقيم راديو قرآن
زبان: انگليسى
 7. پايگاه جامعة القرآنwww.jameatulquran.com
مطالبي درباره جامعه القرآن , معرفي حافظان قرآن, برنانه هاي جفظ و تعليم قرآن ,برنانه دانشگاه براي حافظان فارغ التحصيل , عكسهايي ازمحمد حسين طباطبايي و …
زبان: عربي , انگليسي
8. بخش قرآن در پايگاه الحديثwww.hadith.net/persian/quran/index.htm
بحثهايى در تاريخ قرآن، قرآن در اسلام، تفسير روايى، نرم افزارهاى قرآنى
زبان: فارسى
9. بخش قرآن در پايگاه بلاغwww.balagh.net/persian/quran/index.htm
مقالاتى درباره: جايگاه قرآن، علوم قرآن، قرآن و اهل بيت، قرآن و تفسير، قرآن و فقه، نگارش تطبيقى بر قرآن و انجيل و چكيده پايان‏نامه‏هاى علوم قرآن
زبان: فارسى
10. بخش قرآن پايگاه بلاغwww.balagh.net/english/index.htm
جايگاه قرآن، شيعه، قرآن در اسلام، مفهوم قرآن و …
زبان: انگليسی

11. ترجمه قرآنwww.shahroudi.com/einglish/quran/quran1.htm
ترجمه قرآن‏همراه با خلاصه تفسير طبرى، قرطبى و ابن كثير با نظرهايى از صحيح بخارى
زبان: انگليسى
12. قرآن در شبكه پيروان اهل بيت (ع)www.fabonline.com/guide/quranzguide.html
تفسير سوره حمد، معجم مفهرس قرآنى، گوش كردن به قرآن، نشانه عدم تناقض در قرآن و…
زبان: انگليسى
13. ترتيل قرآنwww.yaabbas.com/list_of_surah.htm
يكدوره ترتيل قرآن كريم
زبان: عربى
14. بخش قرآن پايگاه نداء الثقلينwww.nidanet.org\nidanet\quran\quran.htm
معجزه پيامبر، مصونيت قرآن از تحريف، ترجمه و تفسير قرآن، انواع تفسير قرآن در اسلام و …
زبان: انگليسى
15. تفسير قرآنwww.rafed.net/ftp/tafser.html
تفسير البيان و چندين كتاب در زمينه علوم قرآنى…
زبان: عربى
16. قرآن براى نوجوانانwww.playandlearn.org/quran/index.htm
شامل‏كتابهايى كوچك و جذاب قرآنى براى كودكان و نوجوانان
زبان: انگليسى
17. تفسير قرآنwww.sicm.org.uk/index.php?page=tafseer/index.html
سخنرانى آقاى حيدر على درباره تفسير بعضى از سوره‏هاى جزء 30 قرآن…
زبان: انگليسى
18. مقالاتhttp://219.145.32.248/majallah/jadwal.htm
مقالاتى درباره فساد در قرآن كريم، بحث قرآنى در پيش مسيحيان….
زبان: عربى
19. قرآن كريم در پايگاه النجاتwww.annajat.com/quran/quran.htm
مقالاتى درباره: چگونگى فهم قرآن، تزكيه و اعجاز علمى قرآن….
زبان: عربى
20. ترتيل قرآن كريمwww.resalat.com/quoran.htm
يكدوره كامل ترتيل قرآن كريم با صداى استاد پرهيزگار…
زبان: عربى

1. پايگاه قرآن: www.quran.org.uk
مقالاتى در خصوص قرآن، آداب قرائت قرآن، قرآن و علوم جديد، تاريخ قرآن، قرائت قرآن، ترجمه قرآن به يازده زبان دنيا و هفت ترجمه انگليسى
زبان: انگليسى
2. شبكه قرآن: www.quran.net/quran.htm
تلاوت قرآن، متن قران همراه با سه ترجمه انگليسى، ترجمه قرآن به بيش از 15 زبان، جستجو در قرآن، تفسير، آشنايى با قرآن و قرآن و علوم جديد
زبان: انگليسى
3. پايگاه‏الهدى: www.the-quran.com
متن كامل قرآن همراه با قرائت، ارائه يكدوره قرائت قرآن براى انتقال به‏كامپيوتر شما، سه ترجمه انگليسى
زبان: انگليسى
4. بخش قرآن پايگاه USC.EDU: www.usc.edu/dept/msa/quran
آشنايى با قرآن، معجم مفهرس قرآن، جستجو در قرآن، آشنايى با سوره‏ها، قران و علوم جديد، تاريخچه گردآورى قرآن، راهكارهايى براى حفظ قران و سه ترجمه انگليسى
زبان: انگليسى
5. شبكه قرآن كريم: www.qurannetwork.com
ترجمه قرآن به بيش از پانزده زبان زنده دنيا، الميزان و …
زبان: انگليسى، اردو
6. جستجو در قرآن: http://islam.org/mosque/arabicscript/sindex.htm
قرائت قرآن¬كريم بصورت ترتيل و نمايش همزمان قرآن با دو متن عربى و ترجمه انگليسى و ترجمه قرآن به چند زبان ديگر به همراه در جستجو در قرآن…
زبان: عربى، انگليسى
7. بخش قرآن پايگاه صدا و سيما: www.irib.com/irib_quran/quran.asp
متن قرآن، چهار ترجمه فارسى و يك ترجمه انگليسى، يكدوره ترتيل ، تواشيح، آموزش قرآن
زبان: فارسى
8. بخش قرآن پايگاه حوزه: www.hawzah.net/Per/Q/QDefa.asp?URL=Start/QStart.htm
متن قرآن با دو ترجمه فارسى و يك ترجمه انگليسى به همراه آشنايى با هرسوره، علوم قرآنى، تفسير، كتابخانه قرآنى، اديان و تمدنها در قرآن، تفسير موضوعى، دايرة‏المعارف قرآنى، قرآن و اهل بيت (ع)، خادمان قرآن و معرفى مؤسسات قرآنى….
زبان: فارسى
9. بخش قرآن پايگاه آل البيت: www.al-shia.com/html/far/qur/index.htm
متن قرآن، تفسير قرآن، علوم قرآن، كتابهاى مربوط به قرآن، تصاوير، حافظان و صوت قرآن
زبان: فارسى
10. بخش قرآن پايگاه آل البيت: www.al-shia.com/html/ara/sout/quran.htm
تلاوت قرآن با صداى اساتيد مختلف….
زبان: عربى

11. قرآن کريمwww.quran.gov.ae/holy_quran_arabic/holly_quraan_arabic.htm
آشنايى اجمالى با قرآن و علوم قرآنى در چندين صفحه…
زبان: عربى
12. القرآن الكريمwww.islamweb.net/quran
نمايش متن قرآن كريم همراه قرائت با صداى محمد ايوب، حذيفى، سديس، مصطفى غربى و حصرى امكان جستجو در قرآن به صورت كلمه، آيه، صفحه و سوره، تفسير قرآن از تفاسير زبده التفسير، مختصر ابن كثير و تفسير الجلالين ، و ارائه معانى‏كلمات مشكل قرآن…
زبان: عربى www.uofislam.org/uofislam/maktaba/Qran/kotob.htm
13. كتابهاى قرآنى
متن كامل تعداد قابل توجهى از تفاسير و كتابهاى قرآنى…
زبان: عربى
14. بحثهاى قرآنىwww.uofislam.org/uofislam/behoth/behoth_quran/fehres_beh.htm
شامل چندين مقاله درباره علوم مختلف قرآنى…
زبان: عربى
15. معجم مفهرس قرآن كريمhttp://216.71.59.224/prog.html
جستجو در تمام آيات قرآن…
زبان: عربى
16. تفسير الميزانhttp://216.71.59.224/prog.html
جستجو در قرآن، بهمراه تفسير كامل الميزان (علامه طباطبائى)
زبان: عربى
17. بخش قرآن پايگاه فدكwww.fadak.org/quran/quran.htm
تفسير آياتى درباره اهلبيت (ع) و مقالاتى درباره، تحريف قرآن و روايات شيعى، بررسى اعجاز گفتارى قرآن، فضيلت قرائت قرآن…
زبان: عربى
18. ترجمه قرآنwww.emamreza.net/arabic/islam/quran_arabi/index.htm
يكدوره كامل ترتيل با صداى استاد پرهيزكار و يكدوره كامل با صداى استاد منشاوى همراه با ترجمه انگليسى قرآن….
زبان: عربى، انگليسى
19. قرآن و حافظان آنwww.emamreza.net/arabic/lib/quran/main.htm
متن كامل قرآن كريم، برگه‏هايى زرين و نفيس از قرآن، معرفى حافظان قرآن كريم…
زبان: عربى
20. تفسير قرآنwww.nasrollah.net/arabic/moussa/tafsir/tafsir.htm
تفسير بعضى‏از سوره‏هاى كوچك قرآن توسط امام موسى صدر (بصورت سخنرانى)
زبان: عربى

1.سايت قوانين دادگستری کل استان تهران www.dadgostary-tehran.ir/main.asp
وب سايت دادگستري کل استان تهران با ماهيت حقوقي، آموزشي، خبري جهت استفاده حقوقدانان، قضات و عموم مردم. اين وب سايت بخشي از اطلاعات خود را به 4 زبان فارسي، انگليسي، فرانسه و عربي اطلاعات خود را عرضه مي¬نمايد.
2. منشور حقوق و مسؤليت¬های زنان www.iranculture.org/provs/view.php?id=1374
متن منشور حقوق و مسؤليت¬هاي زنان در نظام جمهوري اسلامي ايران مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي: حقوق و مسؤليت¬های زنان درعرصه¬های حقوق فردی، حقوق اجتماعی، حقوق خانوادگی)، اصول و مبانی، حقوق و مسؤليت¬های سياسی زنان و …
3. کتابهای حقوق www.bustaneketab.com/persian/mozoat/feqh/35.htm#078
معرفی و خلاصه بعضی از کتابهای مربوط به حقوق از جمله: 1- آشنايی با حقوق جزاء و جرم شناسی 2- اذن و آ ثار حقوقی 3- اسلام و دفاع اجتماعی 4- بررسی تطبيقی مجازات اسلام 5- تحولات حقوقی جهان اسلام 6- حقوق قرار دادهای بين المللی 7- و کالت در حقوق تجارت و تطبيق آن با فقه 8- سيتمهای حقوقی کشورهای اسلامی و…
4. حقوقدانان www.hoghooghdanan.com/lawblog/
حقوق اسلام، حقوق بین الملل، حقوق خصوصی، حقوق جزا و جرم شناسی، حقوق بشر، حقوق زنان و … و همچنین مقالاتي پيرامون حقوق خانواده و معرفی اساتید حقوق کشور، از جمله مواردی است که این پایگاه به آن می¬پردازد.
5.منشور حقوق و مسؤليت¬های زنان: www.iranculture.org/provs/view.php?id=1374
متن منشور حقوق و مسؤليت¬هاي زنان در نظام جمهوري اسلامي ايران مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي: حقوق و مسؤليت¬های زنان درعرصه¬های حقوق فردی، حقوق اجتماعی، حقوق خانوادگی)، اصول و مبانی، حقوق و مسؤليت¬های سياسی زنان و …
6. مرکز مشاوران حقوقي وکلا و کارشناسان قوه قضائيه www.judiciarybar.ir/
معرفی مرکز مشاوران حقوقی قوه قضاييه و خدمات و فعاليت های ارائه شده.
7. سايت قوانين دادگستری کل استان تهران: www.dadgostary-tehran.ir/main.asp
وب سايت دادگستري کل استان تهران با ماهيت حقوقي, آموزشي , خبري جهت استفاده حقوقدانان , قضات و عموم مردم. اين وب سايت بخشي از اطلاعات خود را به 4 زبان فارسي، انگليسي، فرانسه و عربي اطلاعات خود را عرضه مي¬نمايد.
8. سايتها و نشريات حقوقی: www.shirazu.ac.ir/old%20site/schools/law/othersites.htm
آدرس نشريات فارسی در بخش حقوق و آدرس سايتهاي دانشکده¬های حقوق در ايران و جهان.
9. مجله فقه و حقوق: www.feqvahuquq.org/default.asp
شامل مقالات و مطالب مختلف با عناوين مختلف فقهی و حقوقی.
10. منابع فقه و حقوق:balagh.net/persian/feqh/maqalat/koliyat/3.htm
حاوي منابع مشترک در فقه و حقوق (عرف، عقل، رويه قضايی، دکترين)، منابع غير مشترک (قرآن¬کريم، سنت، اجماع، قياس استحسان، مصالح مرسله) و … از مطالب اين صفحه است.

از آن جا که دختر نماد کمالات مادر است؛ ایشان تبلوری از دفاعیّات همه جانبۀ مادرشان، خدیجۀ کبری(س) در طول همسری رسول الله(ص) در بحرانهای آنچنانی مکّه

هستند؛ نیز حضرت زینب(س) در جریان عاشورا و اسارت و پس از آن، نمادی از تربیت و سیرۀ ایشان هستند. بلکه بتوان دفاعیات حضرت سکینه(س) تا بیش از یک

قرن بعد ایشان را نیز تبلوری از دفاعیات و سیرۀ جدّه شان محسوب نمود. اگرچه خفقان حکّام و جور تاریخ بیش از ساعاتی از زندگی این بزرگواران را منعکس ننموده

است، لکن با کنار هم نهادن این قطعات شاید بتوان ترسیمی گویاتر از منش ایشان در دفاع و اطاعت از ولایت را ارائه کرد.

برخلاف انعکاس مشهور، دفاعیات حضرت زهرا(س) از امام علی(ع)، منحصر به جریان درب و دیوار منزل یا حتّی حضور در مسجد و خطبۀ فدکیّه نیست. دفاعیات ایشان

از همان اوان کودکی در کنار مادر بزرگوارشان نماد یافته، تا لحظۀ شهادتشان به اشکال مختلف، با بیانات متفاوت، متناسب با فرصتها و مجال¬های گوناگون پیش

آمده، چه زمان رسول الله(ص) و قبل از سقیفه یا قبل از هجوم به منزل و چه پس از این مصائب ادامه یافته است. ایشان وامدار مادرشان، و زینب کبری وامدار

وی(سلام الله علیهنّ) در دفاع از حریم نبوّت و ولایت می باشند. بحق و بجا بتوان گفت خدیجه(س) به مثابه یک امّت بود برای نبیّ(ص) و فاطمه(س) خود یک امّت بود

برای علی(علیه السّلام) و زینب(س) یک امّت بود برای حسین(ع).

این مقاله در حد وسع خود گزارشی از ابعاد دفاعیّات مختلف ایشان را ارائه می نماید.

عنوان مقاله: وظایف امّت نسبت به امام با رویکرد به

سیره و سخنان حضرت صدّیقه طاهره(علیها السِّلام)

نویسنده:  خانم دکتر قائمی  مدرس دانشگاه و استاد موسسه آوزش عالی حوزوی ریحانه النبی 

دانش آموخته مقطع دکترای مدرسی معارف اسلامی دانشگاه معارف  و سطح 4 شیعه شناسی از جامعه الزهرا سلام الله علیها 

****پــــايـــگاه¬هــــاى قـــــرآنــــى****
1. مرکز فرهنگ و معارف قرآن (بزرگترین مرکز قرآن پژوهی کشور) www.maarefquran.com
2. باشگاه شهر الکترونیکی قرآن www.bashgah.qurancity.ir
3. پژوهشکده شهر الکترونیکی قرآن: www.qurancity.ir/pajoohesh
پژوهشکده شهر الکترونیکی قرآن شامل سه بخش اخبار پژوهشی، کتابخانه دیجیتالی و کارگاه¬های قرآن¬پژوهی است.
اخبار پژوهشی: جدیدترین اخبار قرآنی از پژوهشها، نشست¬ها، همایش¬ها، فراخوان¬ها و انتتشار کتب قرآنی.
4. دایرکتوری وبلاگهای قرآنی www.quranblogs.ir

معاونت فناوری اطلاعات سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور، با هدف گردآوری و معرفی وبلاگهای فعال در حوزه قرآن و انعکاس آخرین اخبار این حوزه، بهمن 85 اقدام به راه¬اندازی سایت دایرکتوری وبلاگهای قرآنی کرده است.
6. فروشگاه شهر الکترونیکی قرآن: www.qurancity.ir/eshop
فروشگاه شهر الکترونیکی قرآن به عنوان اولین فروشگاه جامع الکترونیکی عرضه محصولات قرآن تلاش دارد با ارتقای تنوع و کیفیت محصولات خود با تکیه بر الگوهای اسلامی فروش محصولات مورد نیاز جامعه قرآنی را در کوتاه¬ترین زمان و با مناسب¬ترین هزینه در اختیار آنها قرار دهد.
7. تلاوتهای مشهور قرآن: http://www.jameatulquran.com
زیر نظر دکتر سید محمد حسین طباطبایی (علم الهدی)، شامل مطالبی در مورد چگونگی، حفظ و قرائت قرآن…
8. سایت قرآنی آموزشکده: www.QURANCITY.ir/Fa/Amoozesh
خدمات آموزشی آموزشکده شهر الکترونیکی قرآن به شرح زیر است:
آموزش مشاوره¬ای: شامل پرسش و پاسخ (سؤالات قرآنی، دینی، اعتقادی، ادیان، تاریخی و …).
آموزش آزاد: آموزش روخوانی قرآن کریم، روانخونی، تجوید، قصص قرآن وحفظ قرآن و … .
آموزش آکادمیک: شامل روخوانی، روانخوانی، تجوید و مفاهیم قرآن کریم با اعطای مدرک در پایان هر دوره.
ابزارکده آموزش: شامل پایان¬نامه¬ها و مقالات آموزشی قرآنی. تازه¬های آموزشی: معرفی نرم¬افزارهای آموزشی قرآنی، معرفی مراکز آموزشی قرآنی، معرفی کتب آموزشی قرآنی، معرفی سایت¬های مرتبط (قرآنی، آموزشی).
9. سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان ایران (ایسکا): http://www.iska.ir/
10. پايگاه قرآن¬كريم: www.holyquran.net
متن قرآن با اعراب، تفسير قرآن، كتاب و مقالاتى در زمينه قرآن، آموزش تجويد و ترتيل ، دعاها و
زبان: عربى

11. ترتيل قرآن كريمwww.almizan.org/qur’anic/audio recitation.html
قرائت ترتيل قرآن كريم با صداى 14 قارى مشهور…
زبان: عربى
12. تفسير الميرانwww.almizan.org
متن تفسير الميزان علامه طباطبائى تا سوره آل عمران به زبان انگليسى
زبان: انگليسى
13. ترجمه قرآنwww.tabrizu.ac.ir/goran/lecoran/main.htm
ترجمه قرآن به زبان فرانسوى….
زبان: فرانسه
14. پايگاه بچه¬هاى قرآنwww.QuranChildren.com
نقاشى¬هاى كودكان و نوجوانان با موضوع قرآن به صورت دسته بندي شده با امكان جستجو براساس نام نقاش يا موضوع نقاشي…
زبان: فارسى
15. بخش قرآن پايگاه اسلام وبhttp://islamweb.net/pls/iweb/misc1.Archive?vPart=161&vName
اطلاعات وسيعى درباره علوم مختلف قرآنى همچون جمع آورى قرآن، اعجاز قرآن، نزول قرآن، قرائت قرآن، تفسير و مفسرون، ترجمه قرآن، آشنايى با شخصيتهاى قرآنى و شبهاتى در مورد قرآن.
زبان: عربى، انگليسى
16. تجويد قرآنhttp://www.abouttajweed.com
اطلاعاتى در باره روش آموزش تجويد،‌ اشكالات عمومى تجويد، قواعد تجويد، روش قرائت قرآن.
زبان: انگيسى
17. پايگاه قرآن مقدسhttp://www.theholyquran.org
متن كامل سه ترجمه قرآن كريم به زبان انگليسى…
زبان: انگليسى
18. پايگاه كتاب مقدسhttp://www.theholybook.org
متن كامل قران كريم همراه با ترجمه آن به 9 زبان زنده دنيا، پرسش و پاسخ¬هايى درباره قرآن كريم….
زبان: انگليسى
19. پايگاه مجمع مطالعات قرآنىhttp://www.quranic-studies.com
متن كامل قرآن همراه با 4 ترجمه انگليسى، متن كامل تفاسير القرطبى، الجلالين، التبيان، و الميزان ، كتابهايى در زمينه قرآن، قرآن و علوم جديد، مقالاتى در باره تاريخ، زبان و ساختار قرآن، ژورنالى در زمينه مطالعات قرآنى.
زبان: انگليسى
20. ترتيل¬های قرآنیhttp://islamway.com/sindex?section=recitorslist
15 دوره ترتيل كامل قرآن كريم با صداى 15 قارى ممتاز بين‌المللى و ترتيل سوره‌هايى از قرآن با صداى قاريان مشهور جهان.
زبان: عربى

جزوه ی شیوه نامه ی تدوین پایان نامه به منظور استفاده ی طلاب سطح 3 از طرف واحد پژوهش منتشر شد.

پیامبر خدا ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ :

«المؤمن اذا مات و ترک ورقةً واحدةً علیها علمَ تکون تلک الورقة یوم القیامة ستراً فیما بینه و بین النار و أعطاه الله تبارک و تعالی بکلّ حرفٍ مکتوبّ علیها مدینةً أوسع من الدّنیا سبع مرّاتٍ.»

«مؤمن چون از دنیا رود و برگه ای حاوی دانش از خود بر جای نهد، این برگه در روز رستخیز، میان او و آتش دوزخ پرده ای شود. و خدای خجسته و بزرگ برای هر حرفی که بر آن برگه نوشته شده باشد، شهری به فراخناکی هفت گیتی به وی بخشد.»

بحارالانوار، ج 2، ص 144

طلاب عزیز

برای شرکت در مسابقه گروهی رشد تنها تا 94/9/25 فرصت دارید که گروههای خود را با موضوع به پژوهش تحویل دهید.

  جهت دریافت فرم های مربوطه و توضیحات بیشتر به پژوهش مراجعه نمایید

                                              شاد باشید.

بررسی رویکرد تولید علوم انسانی اسلامی با تمرکز بر سه رویکرد دینی موجود:

                       رویکرد  آیت الله  مصباح

                              رویکرد آیت الله جوادی آملی

                                                              رویکرد فرهنگستان (روش امام صادق علیه السلام)

این  مبحث با حضور دکتر زاهدانی استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز درحوزه علمیه ریحانة النبی  علیها السلام شیراز در مورخه 26/9/91 برگزار گردید. ضرورت پرداختن به این بحث آن است که اساسا علوم انسانی مثل جامعه شناسی ،روان شناسی و… بعد از عصر روشنگری در اروپا بنیاد نهاده شد بین قرون 19 و 20 چرایی بوجود آمدن این علم آن است که این علوم برای تفسیر تمدن مدرن و آسیب شناسی آن و برنامه ریزی برای آینده .

معرفی چند بازی…

بازى رايانهاى جنگ ژنرالها

در اين بازى شما در نقش سربازان آمريكايى، مأموريت مبارزه با تروريست ها در نقاط مختلف جهان همچون عراق به منظور مبارزه با بعثيان، يا در افغانستان براى مبارزه با گروه القاعده مى رويد. در عراق و افغانستان تروريست ها با رنگ سبز نمايش داده مى شوند؛ ماشين سبز، كلاه نظامى سبز، پرچم هاى سبز رنگ و حتى كلاهك موشك ها با رنگ سبز نمايش داده مى شوند. هرچند كه بسيارى از شركت هاى ساخت بازى هاى رايانه اى در بازى هايشان به صورت موردى بازى هاى اين چنينى ديده مى شود، ولى بنظر مىرسد چند شركت مانند شركت كوما، ريالتى گيمز و شركت كانفليكت با اين هدف كه تجاوزات نظامى آمريكا را در اقصى نقاط جهان توجيه كنند تأسيس شده اند.

بازى رايانه اى IGI 2

در يكى از مراحل اين بازى شما در ليبى وارد عمليات مى شويد. صداى قرآن و صلوات به گوش مى رسد. نام خداوند (الله) و نام پيامبر (محمد)(ص) بر روى ديوار نقش بسته است و در يك مرحله ديگر تروريست ها به صداى راديو فارسى ايران گوش مى دهند.

بازى رايانه اى حمله به ايران

در اين بازى كه پنجاه و هشتمين مأموريت بازى شركت كومار وار است، سربازان آمريكايى وظيفه دارند ضمن حمله به تأسيسات هسته اى نطنز، دانشمندان ايرانى را از بين ببرند و يك دانشمند را زندانى كنند. شركت سازنده اين بازى (كوما) ادعا كرده است: از آنجا كه در زمينه اهداف واقعى ايران از غنى سازى اورانيوم به منظور تبديل شدن به دومين كشور اسلامى (پس از پاكستان) داراى بمب اتمى ترديدى وجود ندارد و از سوى ديگر حمله نظامى گسترده و اشغال ايران مى تواند با توجه به در تيررس بودن منابع نفتى خاورميانه از سوى ايران به گسترده شدن دامنه جنگ در منطقه بيانجامد، يك عمليات نظامى كوچك به منظور نابودى پايگاه هسته اى و فناورى اتمى ايران، بيشتر مى تواند مانع از دستيابى اين كشور به بمب اتمى شود. كيت هالپر به سايت فارسى بى.بى.سى گفته است: هنوز خيلى از آمريكايى ها از برنامه هسته اى ايران نگرانند. براى همين ما به بازآفرينى موقعيت ها دست مى زنيم تا بحث هاى مرتبط را پوشش دهيم. كاربران زيادى با ارسال طومار اينترنتى به ما گفتند كه اين بازى را به دلايل سياسى دوست ندارند، ولى ما يك مؤسسه سياسى نيستيم. اين بازى فرصتى ايجاد مى كند كه ما به برنامه اتمى ايران فكر كنيم. با اين حال توجيه طراحان بازى در توليد اين بازى، استناد به جمله هاى از جرج بوش، رئيس جمهور پيشين آمريكا است كه گفت، در برابر تهديدات هسته اى جمهورى اسلامى تمام گزينه ها قابل بررسى است.

بازى رايانه اى نجات گروگانهاى آمريكايى (Iran Hostage Rescue)

در اين بازى كه بازهم محصول شركت كوما است، شما در نقش نيروهاى ويژهاى هستيد كه وظيفه تان نجات گروگان هاى آمريكايى است كه در سفارت خانه آمريكا در تهران زندانى اند. اين بازى به مناسبت فرارسيدن بيست و پنجمين سالگرد اين حادثه (1383 ه.ش) به بازار عرضه شد. شركت سازنده اعلام كرد كه براى ساخت اين بازى از اسناد رسمى و نيز فيلم ويدئويى مصاحبه با آنتونيو مندز؛ از مسؤولان سابق سازمان سيا استفاده شده است. هرچند اين شركت، با تحريف اتفاقى كه منجر به شكست مفتضحانه آمريكا در طبس شد، بازى را با پيروزى نيروى ويژه به اتمام مى رساند. البته نكات ديگرى در بازى Iran Hostage Rescueبه چشم مى خورد كه توجه به آنها ضرورى بنظر مى رسد. در قسمت دوم بازى وقتى شما وارد استاديوم مى شويد تا با استفاده از هلى كوپتر از آنجا خارج شويد، اتوبوسى را مى بينيد كه تصوير امام خمينى و يك بسيجى بر روى آن نقش بسته است و روى آن نوشته شده است: پرورش جوانان خداجوى بسيجى فتح الفتوح امام است. و با فونت كم رنگ تر زير آن به نظر مى آيد نوشته مقام معظم رهبرى كه نوشته اين متن روى اتوبوس با زمان اتفاق مورد نظر هم خوانى ندارد. آيا اين موضوع عمدى است يا يكى از اشتباهاتى است كه به علت بى دقتى اتفاق افتاده مانند نوشته هاى روى كارتن هاى حاوى توپ هاى ورزشى در استاديوم؟!

بازى رايانه اى سام ماجراجو در پرسپوليس

در اين بازى در اوايل قرن 22 زمين تحت حمله مزدوران اهريمن جهانى قرار مى گيرد و نوع بشر در معرض نابودى كامل است. شما در نقش سام استون ملقب به سام ماجراجو بىدرنگ براى تغيير گذشته با استفاده از يك دستگاه قديمى به نام دروازه زمان به گذشته بر مى گرديد تا نسل بشر را از خطر نابودى حفظ كنيد. شياطينى كه به اهريمن جهانى كمك مى كنند عبارتند از: كاميكاز بىسر (فکر میکنم کامیاز نام یک خلبان ژاپنی باشدکه در جنگ جهانی دوم هواپیمای خود را به کشتی های آمریکایی می زند ) و عقرب بالغ، زامبال و غول لاوا كه هر كدام از اين شياطين اسلحهاى دارند كه با آن به شما ضربه مى زنند.
عقرب بالغ يكى از ايادى شيطان است. او جنگجويى مذهبى است كه از نژاد اوليه بندپايان به وجود آمده و به خاطر عقايد مذهبىشان بسيار متخاصم اند. يكى ديگر از اين شياطين، كاميكاز بىسر است. او يك سرباز سيرين است كه اهريمن جهانى او را زنده كرده و كنترل زندگى آن را در دست دارد. اين موجود به شكل يك انسان فاقد سر است (بدون سر بودن او به معناى نداشتن عقل و شعور و منطق است)، بنابراين او را براى عملياتى مانند عمليات انتحارى به خدمت گرفته است. كاميكاز بىسر دو بمب در دستان خود حمل مى كند و هنگامى كه به اندازه كافى به هدف نزديك شد، آن را فعال مى كند. هرچقدر به شما نزديكتر باشد خسارت بيشترى به شما وارد مى كند. هرچند كه خود نيز پس از انجام اين عمل نابود و متلاشى مى شود. كاميكاز بىسر بصورت غيرمستقيم اين عمل را كه به عمليات شهادت طلبانه مسلمانان شباهت دارد، عملى شيطانى تلقى كرده كه فاقد هرگونه پشتوانه عقلانى است. براى مبارزه با شياطين شما به محل هايى شبيه معابد و مساجد مى رويد؛ اماكنى كه پر از طرحها و نقوش اسلامى است. مثلاً در بسيارى از مراحل كه داراى طرحهاى اسلامى است چنانچه روى اين تصاوير بزرگنمايى كنيم، نام على بر روى آنها نقش بسته است و در نهايت شما پس از گذراندن مراحل سخت و دشوار در كليسا! با اهريمن جهانى روبه رو شده و در نهايت او را شكست مى دهيد. حتى پايان بازى، بيشتر با نماد غربى مذهب يعنى كليسا به پايان مى رسد و اين را به ذهن كاربر منتقل مى كند كه مسيحيت عامل آرامش، صلح و مودت و اسلام عامل خشونت و… است و به نوعى كودك و نوجوان و جوان مسلمان را نسبت به دين اسلام بدگمان مى نمايد و در نهايت در ضمير ناخودآگاه وى، زمينه هاى انحراف و خروج از دين اسلام را فراهم مى كند. با دقت در مطالب ذكر شده مى توان فهميد كه رسانه نوظهور بازى هاى رايانه اى با توانمندى ها و ويژگى هاى خاص خود بعنوان ابزارى نوين براى عمليات روانى و قدرت نرم دشمن تبديل شده اند. سربازان رايانه اى با هيچ گونه حساسيت، نظارت و كنترل تا عمق خانه هايمان نفوذ مى كنند!؟ نمى توان به بازىهاى رايانه اى تنها بعنوان ابزار جذاب براى تفريح و سرگرمى كودكان و نوجوانان نگاه كرد؛ بلكه بايد به آنها از ديد دشمنان تفكر اسلامى نگريست و در مقابل با توليد جانشين هاى مناسب براى اين گونه بازى ها باتوجه به عمق منابع ملى و مذهبى به مبارزه با اين تجاوز پرداخت.

اکثر این بازی ها حالتی جنگی دارد(نبرد میان خیر و شر) از لحاظ روان شناسی به ضمیر ناخود آگاه بازی کننده که قالبا پوشش یک سرباز صهیونیستی و یا آمریکایی دارد القاء میشود که تو یک سرباز آمریکایی یا اسرائیلی هستی پس حق داری هر کاری بکنی جهان برای تو است پس مخالفانت را از سر راه بردار زیرا همیشه حق با تو است.

از دیگرتبعات این نوع بازی ها پرخاشگر تربیت شدن فرزندانمان است واز همه مهم تر ضد اسلام شدن ، در یکی از همین بازی ها فرزند شیعه من و شما با صدای اذان وارد مسجد می شود به عنوان یک مبارزه گر آمریکایی نور سبز و حدیث شریف نبوی انا مدینة العلم و علی باب ها را مورد اصابت تیر قرار داده و سپس قالیچه منقوش به همین حدیث شریف را لگد کوب می کند و برای ورود به مرحله بعد به سراغ صندوقچه ای می رود و قرآن را پاره می کند آیا از این کودک روح معنویتی باقی می ماند وقتی روزانه سه چهار بار این کارها را انجام دهد؟

ادامه دارد…

حوزه علمیه ریحانةالنبی شیرازدر نظر دارد کرسی آزاداندیشی با موضوع قرآن معجزه الهی برگزار نماید.مشروح این جلسه به همراه خلاصه ای از بحث به استحضارتان خواهد رسید.

 بسم رب الشهدا

باسلام

تاریخچه ی بازی های رایانه ای:

سرویس اجتماعی جهان: توليد و پيدايش بازى هاى رايانه اى دنيا به سال 1341 هجرى شمسى (1962.م) باز مى گردد كه استيفن راسل از دانشجويان دانشگاه MIT نخستين بازى رايانه اى را با نام جنگ فضايى نوشت كه روى رايانه اى به نام PDP1 كه اندازه اى در حدود يك اتومبيل داشت اجرا مى شد و داستان بازى همان جنگ سفينه ها بود كه شما بايد سفينه طرف مقابل را نابود مى كرديد. بعد از آن شركت آتارى در سال1352 (1973) بازى پونگ را ساخت كه يك بازى ساده متشكل از تعدادى مستطيل سياه و سفيد بود كه چندان خلاقيتى در آن وجود نداشت. مهاجمان فضايى، بازى ديگرى كه در سال 1376 (1997) در شركت تايتو نوشته شد، شامل عناصر كلاسيك يك بازى رايانه اى بود. در اين بازى كنترل يك شى يا يك شخص در دست بازيكن بود كه بايد با كمك آن دشمنان را نابود مى كرد. پس از آن بازى هاى ويدئويى سير تكاملى خود را طى كردند و در اواسط دهه هشتاد بازى ها بيشتر به سمت داستان هاى جنگى پيش رفتند. علت آن علاوه بر مسائل فنى جو متشنج اواخر دهه 80 آمريكا، ناشى از جنگ سرد با شوروى سابق و ديگر برنامه هاى ريگان، رئيس جمهور وقت بود. بازى هايى مثل استار فلايت و…

بازی های رایانه ای در چند سال اخیر:

 در پنج سال اخير با پيشرفت هايى كه در سخت افزارها و نرم افزارهاى ساخت و اجراى بازى ايجاد شده، اين محصول جايگاه خاص خود را در جهان پيدا كرده است. طبق آمار، روزانه دو بازى رايانه اى به بازار مى آيد و تخمين زده مى شود كه چرخش مالى اين بازى ها فقط در آمريكا، تا پايان اين دهه، به بيش از يك ميليارد دلار در سال برسد. بازى هاى رايانه اى برخلاف فيلم هاى سينمايى به مخاطب اين امكان را مى دهد كه بجاى تماشاچى بودن خود به ايفاى نقش بپردازد، رانندگى كند، با اسلحه شليك كند و تعقيب و گريز انجام دهد. آمارها نشان مى دهد كه روند توليد بازى هاى رايانه اى به 3- 4 هزار نسخه در سال مى رسد و با شتاب زياد در جامعه جهانى در حال گسترش است. كه توليد اين بازى ها در دنيا تنها در انحصار چند شركت آمريكايى و ژاپنى است. بيش از 30 ميليون نفر در سراسر جهان، بخشى از اوقات فراغت خود را با بازى هاى رايانه اى پر مى كنند كه بالغ بر 10% آنها بين 4 تا 7 ساعت از زندگى روزمره شان را به اين كار اختصاص داده اند؛ اين آمار علاوه بر آنكه گستردگى بازى هاى را نشان مى دهد، از وابستگى روانى به اين بازى ها حكايت دارد.

جایگاه بازی های رایانه ای در ایران:

نتايج تحقيقى نشان مى دهد كه 56% جوانان ايرانى علاقه بسيار زيادى به بازى هاى رايانه اى و استفاده از اينترنت در اوقات فراغت دارند؛ به گونه اى كه از ميان 2/64% جوانانى كه در زمان اوقات فراغت خود مشغول بازى مى شوند، 7/38% بازى را انتخاب مى كنند.

رابطه بازی های رایانه ای و جنگ نرم:

عنصر مشترك تمامى بازى ها اين است كه كاربر در نقش يك سرباز شجاع و زبده غربى عمدتاً نيروى ويژه دلتا فورس آمريكا يا اس.اى.اس انگليس و يا حتى نيروهاى حافظ صلح سازمان ملل براى گسترش آزادى هاى فردى و دموكراسى و مبارزه با گروه ها و سازمان تروريستى دولتى يا غيردولتى و يا حتى موجودات فضايى و يا تخيلى كه بشريت را به سوى نابودى مى كشانند، وارد عمل شده و هدفى جز مبارزه و نابودى تروريست ها و نجات بشريت ندارند. ايالات متحده و صهيونيسم بين الملل سعى دارند با اين برنامه هاى فرهنگى، تجاوزات نظامى خود را در ميان ملت آمريكا و حتى ساير ملت ها امرى عادى، انسان دوستانه و به منظور گسترش صلح و دموكراسى در سطح جهان نشان دهد. سعى مى شود اين موضوع القا شود كه آمريكا نماد خير مطلق در جهان است و هر فرد يا گروه يا دولتى كه مخالف او و ارزش هايش است محورهاى شرارت و شيطانى اند. پيش از فروپاشى شوروى سابق، ريگان لقب امپراطور شرور را به اتحاد جماهير شوروى داد و پس از آن جرج دبليو بوش از كشورهايى چون ايران و عراق با عنوان كشورهاى پليد (شرور) نام برد.

برخى از بازى هاى رايانه اى نيز به جنگ جهانى دوم و مبارزه با دولت نژادپرست نازى پرداخته و يا پس از آن به مبارزه با کمونيستها مى پردازد. پس از فروپاشى شوروى، آمريكا سعى مى كند كشورها و گروههاى مسلمان را بزرگترين خطر براى صلح جهانى معرفى كند. چرا كه به قول نظريه پردازان آنها، آمريكا اكنون با اژدهاى بزرگ با مارهاى سمى پرشمارى روبه روست. يا به قول هنرى كسينجر با اسلام سياسى به رهبرى جمهورى اسلامى ايران. همانطور كه بيان شد در بازى هاى جديد شما به مبارزه با كشورها و گروه هاى اسلامى مى رويد. ويژگى مشترك اين بازى ها استفاده از نمادها و سمبل هاى اسلامى است. نمايش مكان هاى منقش به تصاوير اسلامى، استفاده از رنگ سبز براى نمايش تروريست ها، استفاده از مكان هاى مذهبى مسلمانان مانند مسجد كه از محلهاى تجمع تروريست ها معرفى مى شود و عمدتاً تك تيراندازها بالاى مناره هاى مساجد موضع گرفته اند و به سوى شما تيراندازى مى كنند. استفاده از صداى عربى و فارسى براى بيان زبان تروريستها، استفاده از صداى پس زمينه مانند صداى صلوات و پخش آيات قرآن و…. در بازى 1 delta Force black hawk down team sabreبراى مبارزه با تروريست ها به كشورهاى مختلف مى رويد.

ادامه دارد…

*ان شالله به بررسی نقش بازی ها در فرهنگ اسلامی-ایرانی پرداخته می شود.